Aile Hekimliği ve Yapay Zeka

Mehmet Ungan

Anahtar Kelimeler: Yapay Zeka Aile Hekimliği Birinci Basamak

Konuşma Özeti:

Şarkıcı “will.i.am” Amerikalı yönetmen, rapçi, girişimci. Intel, akıllı telefonlar, tabletler ve dizüstü bilgisayar yaratıcı inovasyon direktörü olarak onu seçti. 3D Systems, will.i.am'i yaratıcı yetkilisi atadı, fahri doktora verildi..
“Yetkinlik, Yeterlilik ve Sıcak Yaklaşım”:, Sanayi devrimi ile insani bütüncül yaklaşımdan hastalık, organ yaklaşımına geçilince sorunlar arttı ve hemen kişi merkezli bakım ortaya kondu. Fakülteler eğitimi yeniledi. Yapay Zeka (AI) devrimi gerçekleştiğinde şansa bakın ki bunlar tam da yeniden dengelenme sürecindeydi. Hasta verisi toplama ilk adımdı,ikinci adım, tıbbi kararlar almak için klinik akıl yürütmelerini kullanmaktır. Özerk algoritmik karar verme sistemleri (AKS), sınırlı, önceden tanımlanmış tıbbi kararlar veren yeni “aktörler” haline gelmektedir. Örn; yapay pankreas sistemlerinde, uygulanacak dozun seçiminde hekimin herhangi bir müdahalesine yer kalmamıştır, bu yeterlilik insandan yazılıma geçmiştir. Yapay zeka devriminin ikinci özelliği iş bölümüdür: halihazırda mevcut olan destek personeline ek olarak, veri bilimi alanındaki farklı uzmanlar gerekiyor, buna “dördüncü Sanayi devrimi" deniyor.

AH ne kalacak yer için İki adet senaryo konuşuluyor:

a- AH, sürecin “şefleri” i, uygun algoritmik karar verme sistemin (AKS) seçme yetenekleri haline gelen yetkinliği ve sıcaklığı kişi merkezli bakım ve empati ile birleştirmeye devam ediyorlar. Mevcut durumla tek fark, AH nin artık spesifik tedavileri değil, AKS reçete etmesidir.

b- AHleri yapay zekanın performansı karşısında şaşkına dönüyor. Algoritmaları hastaların değerlerine göre uyarlamak için dijital devler tarafından işe alınırlar, böylece onların savunucusu olurlar ve “AI” sistemi tarafından verilen kararlara eşlik ederek hastalarını daha iyi sağlığa doğru yönlendirirler. İnsanlar, zaman içinde onları arkadaş veya refakatçi olarak düşünerek bu sanal aracılara giderek daha fazla "güveniyor" olabilir.

AHleri, “kendine güvenen”den⇒“meraklı”ya, “kural takipçisi”nden⇒“yaratıcı”ya, “yalnız kahraman”dan“⇒ekip çalışanı”na dönüşebilir. Uzmanlara (%33) kıyasla AHleri(%40), dijitalin avantajlı olduğunu düşünüyorlar. 2010-20 arası AH 235 çalışma ile spor, göğüs, endokrinoloji, dermatolojinin üzerinde sondan beşinci. Patoloji, onkoloji ve nöroloji üst 3 sırada.. 3 seviyede AI var:
1- Dar AI tek görevde mükemmel olabilen bir algoritmadır. Hiç kimsenin olmadığı kadar satranç oynayabilir, ancak IQ'su sıfırdır.
2- Genel AI bir gün insan seviyesinde yapay zekaya sahip olabilir, tartışabilir, sorunları çözebilir.
3- Süper Zeka AI: teorik olarak insanlığın birleşik bilişsel kapasitesinden daha fazlasına sahip olabilir. Bu aşamaya gelmemek için çok çalışılıyor.

AI aile hekimliği uygulamasının parçası olabilir mi? A.I. başarısı ve tıptaki yeri büyük ölçüde şunlara bağlıdır;
-kanıta dayalı tıbbın sınırlarını aşabilme riski,
-politikaların eksikliği
-tıp uzmanlarının onu kullanma konusundaki istek ya da isteksizliği

“Önceki teknolojilerin standartlarını ve gereksinimlerini karşılamadan kullanımının yaygın bir uygulama haline gelebileceğine inanmak için hiçbir neden yoktur”

İleriye Yonelik Vizyon
-Finans: WHO Europe 71 Onerisi
-İş Gücü: Tam Zamanlı çalışanlar artmalı, takım olmalı
-Fizik: Modern ve hizmetler çeşitliliği
-Eğitim-Öğrenim: Uzmanlık Eğitimi özendirilmeli,okuldayken cazip hale getirilmeli.
-Digital Teknoloji: Beceriler, veri akışı kullanımı..
-Araştırma ve yaratıcılık: AH kanıtlar gerektirir, veriler paylaşılmalı.
-Sağlık hizmetlerinde yapay zeka tabanlı dijital araçlar "düzenlenmiş", verimli ve kanıtlarla desteklenmiş olmalıdır.

———————————————————————————-——-
"Will.i.am, Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite tanısı aldı:
'Kuralları olmayan teknoloji cehennem kadar korkutucudur'
——————————————————————————————

Aile Hekimlerinin bir yapay zeka politikasına sahip olması ve teknolojilerin kullanımı için yeni düzenleyici standartlar tasarlaması gerekir. WHO, WONCA, TAHUD vb kuruluşlar AI'nın AH nin, birinci basamak'daki (BB) evrimini hastalara, AH ve takımı ile topluma fayda sağlamak açısından eşsiz bir fırsata sahiptir.

#165