Aile hekimlerinin çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonu konusundaki farkındalık düzeyi
Eda Di̇dem Kurt Şükür, Emi̇ne Gülşah Özdemi̇r
Anahtar Kelimeler: çocuk, aile hekimi, idrar yolu enfeksiyonu
Amaç:
Çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonu (İYE) kalıcı böbrek hasarı ve kronik böbrek hastalığına yol açabilen önemli bir toplum sağlığı sorunudur. Bu çalışmada, aile hekimlerinin çocuklarda İYE konusundaki bilgi düzeyi ve farkındalığını ölçmek hedeflenmiştir.
Gereç ve Yöntem:
Kesitsel tipteki bu çalışma Temmuz 2021 – Ekim 2021 arasında yapılmıştır. Üniversite, Eğitim-Araştırma, Devlet Hastaneleri, Aile Sağlığı Merkezi (ASM) ve diğer kuruluşlarda görevli, alanında en az iki yıllık tecrübesi olan 92 aile hekimi 16 soruluk web tabanlı anket formunu doldurmuştur. Veriler retrospektif olarak incelenmiştir.
Bulgular:
Araştırmaya katılan hekimlerin %68.5’i ASM’de çalışmaktaydı ve %38’i 2-5 yıl, %28’i 10-15 yıl, %18.5’i 5-10 yıl, %13’ü 15 yılın üzerinde mesleki tecrübeye sahipti. Çocukluk çağı İYE bilgi düzeyini ölçen soruların ortanca doğru cevaplanma yüzdesi %63 olarak bulundu (IQR 54.5 – 81.8). İdrar yolu enfeksiyonu tanı kriterleri sorgulandığında; piyürinin tanımı %75 oranında doğru yanıtlandı. Çocuklarda İYE nedeni olan en sık etken ve üç aydan küçük bebeklerde İYE düşündürecek semptomlar %71 oranında doğru yanıtlandı. Çocuklarda uygun idrar kültürü alma yöntemlerine %48 oranında yanlış yanıt verildi. Katılımcıların yarısı İYE ile başvuran çocukta kabızlık sorgulanması, %46’sı sakral bölge muayenesinin gerekli olmadığını düşünerek yanlış cevap verdi. Septik İYE kliniği ile başvuran 2 yaş altı çocukta en doğru yaklaşım sorusunu katılımcıların %80’i doğru yanıtladı. İYE başvurusunda öncelikli tercih edilmesi gereken görüntüleme yöntemi olarak ultrasonografi doğru cevabı %80 oranında elde edildi. İdrar yolu enfeksiyonu saptanan çocukta yatış endikasyonlarına %72 oranında doğru yanıt verildi. Soruların doğru cevaplanma yüzdeleri karşılaştırıldığında cinsiyet, çalışılan merkez, meslekte geçirilen yıl sayısı ve haftada muayene edilen çocuk sayısı bakımından istatistiksel anlamlı fark saptanmamıştır (sırasıyla p=0.58, p=0.48, p=0.25, p=0.42).
Sonuç:
Aile hekimleri günlük pratikte çocuk hastada idrar yolu enfeksiyonları ile sık karşılaşabilmektedir. Bu konuda farkındalığı artıracak hizmet içi eğitimler ve bilgilerin yeniden gözden geçirilmesi ciddi morbidite sebebi olabilecek ve erişkin döneme de yansıyacak bir çok komplikasyonun önüne geçilmesini sağlayacaktır.
#67