Hafif düzeyli uyku apne sendromunda karotis intima- media kalınlığının değerlendirilmesi

Göksel Güz

Anahtar Kelimeler: UYKU APNE, KAROTİS İNTİMA- MEDİA KALINLIĞI, SUBKLİNİK ATEROSKLEROZ

Amaç:

Obstrüktif uyku apne sendromu (OUAS), uyku sırasında üst hava yolunun tekrarlayan tıkanmaları, bu tıkanmış hava yoluna karşı artan solunum eforu ve sık uyku bölünmeleri ile karakterize bir tablodur. Toplumda yaygın olarak görülmekte (%2-4) ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Kardiyovasküler,nörolojik, psikiyatrik ve metabolik hastalıkların ortaya çıkma riskini arttırmaktadır. Tanıda polisomnografi altın standarttır ve sendromun ciddiyeti apne-hipopne indeksi(AHİ) ile belirlenmektedir (AHİ < 5 normal, AHİ= 5-15 hafif, AHİ= 15-30 orta ve AHİ> 30 ağır OUAS). Oluşan hipoksi, oksidatif stres ve sistemik inflamasyonun aterosklerozu arttırarak kardiyovasküler hastalıklar için risk oluşturduğu saptanmıştır. OUAS’lı olgularda karotis itima-media kalınlığı(IMK) artış aterosklerotik sürecin erken belirtisidir ve bu değişiklikler ilerleyen dönemlerde ateroskleroza, lümende daralmaya neden olmaktadır. Karotis IMK artışı, aterosklerozun bir göstergesi olarak kardiyovasküler hastalıklar için bağımsız bir risk faktörüdür. Toplumda IMK’nın ortalama değerleri 0,4-1,0cm arasında değişmektedir. IMK kardiyovasküler risk faktörleri ile ilişkilidir ve artışı asemptomatik hastalarda vasküler semptom gelişme riskini artırır. Çalışmamız hafif düzeyde uyku apnesinin (AHI: 5-15) karotis IMK, subklinik ateroskleroza olan etkisini araştırmak istedik.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmaya polisomnografide AHI indeksi 5-15 arasındaki hafif OUAS kriterleri taşıyan 25 hasta ve OUAS semptomları göstermeyen benzer demografik özelliklerde 25 gönüllü alındı. Tüm hasta ve gönüllülere B-mod USG ile karotis IMK ölçümü yapıldı. IMK düzeyini
etkileyeceği bilinen hastalığı olanlar çalışmaya dahil edilmedi. IMK ölçümü ekokardiyografi cihazı (Vivid 7, GE Healthcare) ile 8 MHz linear vasküler prob kullanılarak yapıldı. Veriler(SPSS, Version 17) paket programında değerlendirilmiştir.

Bulgular:

Çalışmamız hafif düzey OUAS kriterleri taşıyan hastalarda sağlıklı popülasyona göre karotis IMK kalınlığı istatiksel olarak anlamlı yüksek bulunmuştır (OUAS:0.89cm, Sağlıklı :0.82cm/P=0.028)

Sonuç:

OUAS’da, ateroskleroz gelişiminde rol oynayan çok çeşitli proinflamatuvar ve protrombotik faktörlerin salınımında artış vardır. Çalışmamız sendromun erken döneminde dahi subklinik ateroskleroz bulgularının gelişebildiğini göstermiştir. Hafif OUAS hastalarında subklinik ateroskleroz açısından non-invaziv tetkik olan ultrosonografik karotis- IMK ile taranabilir. Bu hastalarda artmış karotis- IMK değeri artmış kardiyovasküler riski öngörür.

#32