Pandemide Özel Gruplar Nasıl Etkilendi? Yaşlılarımızın Durumu
Hilal Özkaya
Anahtar Kelimeler: pandemi, yaşlılık, bütüncül yaklaşım
Konuşma Özeti:
Bilindiği üzere Mart 2020 tarihinde ülkemizde de kanıtlanmış vakaların bildirildiği COVID-19 pandemisinde, yine Mart ayının başlarında Lancet dergisinde editöriyal bir makale yayınlanmıştır. Bu makalenin başlığı "Too little, too late" olup, makalede tüm ülkelerin ve ilgili küresel sağlık kuruluşlarının pandemiye yaklaşımda çok geç kaldığını ve henüz çok az şey yapıldığını bildirilmekteydi. Nitekim çok az ve çok geç davranılmasından en etkilenecek gruplardan biri de yaşlı nüfus grubu idi. Mart 2020'den itibaren ülkemizde pek çok bireysel ve kurumsal yaklaşımla yaşlılarımız pandemiden korunmaya çalışıldı. Bunun olumlu etkileri de diğer pek çok ülkeye göre fazla oranda alındı. Yapılan çalışmalarda; özellikle yalnız yaşayan yaşlıların, sosyoekonomik düzeyi düşük, malnütrisyonlu, gıda temininde zorluk yaşayan, sosyal desteği kısıtlı olan veya pandemi esnasında bir hobiyle ilgilenmeyen yaşlıların hem koronavirüs anksiyetesinden hem de yaşlılık depresyonundan daha fazla etkilendiği görülmüştür.
Tüm çalışmaların sonucu olarak yaşlıların pandemide yaşadıkları süreçle ilgili şunlar söylenebilir:
-Pandemi yaşlılarla ilgili bilgi, deneyim ve bakış açımızı değiştirmedi ancak pekiştirdi.
-Yaşlıların COVID-19 hastalığı gibi kriz dönemlerinde pandemi hakkındaki bilgi, tutum ve performanslarını artırmada sağlık profesyonellerinin kilit rolü vardır.
- Yaşlılarda biyopsikososyal iyilik halini sağlayamadan sağlıklı bir yaşlılık ve pandemiden en az zararla çıkış beklenilemez.
-Sağlıklı yaşlılığa, yetişkinlikte kronik hastalıkların iyi yönetimi ile ulaşabilinir.
- Ageizm (yaşlı ayrımcılığı) pandemide daha da önemlidir.
- COVID-19'u dijital bir "infodemiye" dönüştüren "aşırı bilgi yüklemesi", özellikle yalnız yaşayan yaşlılar için, artan anksiyete, somatizasyon ve korku duygusu nedeniyle son derece zor olabilir.
Bu sonuçlardan yola çıkarak, geriatrik yaş grubunun bundan sonraki dönem ve/veya ileride yaşanması muhtemel pandemiler için öneriler şunlar olabilir:
-Bağışıklama programlarının artarak devam etmesi
-Kronik hastalık yönetiminde ilerleme kaydedilmesi
-Sosyal bağların ve sosyal desteklerin güçlendirilmesi
-Geronteknolojinin yerleşebilmesi için yaşlıların bilgi iletişim teknoojileri konusunda eğitimlerinin artırılması
-Üçüncü Yaş veya Tazelenme Üniversiteleri gibi hayat boyu öğrenme stratejilerinin yaygınlaştırılması.
-Teletıp yöntemlerinin geliştirilmesi
REFERANSLAR:
1. The Lancet. COVID-19: too little, too late?Lancet 2020;395:755. doi:10.1016/S0140 6736(20)30522-5
2. Allard L, Ouedraogo E, Molleville J, Bihan H, Giroux-Leprieur B, Sutton A, et al. Malnutrition: Percentage and Association with Prognosis in Patients Hospitalized for Coronavirus Disease 2019. Nutrients. 2020 Dec;12(12):3679.
3. Meng, Hui, et al. Analyze the psychological impact of COVID-19 among the elderly population in China and make corresponding suggestions. Psychiatry research 289 (2020): 112983.
#162