18 Yaş Ve Üzeri Kişilerde Tamamlayıcı Ve Alternatif Tedavi Kullanım Durumu
Gülseren Pamuk, Merve Özen Aras, Esra Meltem Koç
Anahtar Kelimeler: Tamamlayıcı ve alternatif tedavi, kronik hastalık, bitkisel tedavi, hacamat
Amaç:
Tamamlayıcı ve alternatif uygulamaların modern tıp uygulamaları üzerindeki etkisi belli bir oranda aydınlatılabilmesine rağmen bireyler tarafından kullanımı oldukça yüksektir. Tamamlayıcı ve alternatif uygulamalarının artması ile beraber bireylerin sağlık okuryazarlığına olan ihtiyacı artmaktadır. Bu çalışmanın amacı TAT kullanımının yaygınlığını, bu uygulamaları kullanan kişilerin sosyodemografik verilerle ilişkisini ve hangi nedenlerle TAT yöntemlerine yöneldiklerini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem:
Tamamlayıcı kesitsel tipte planlanan çalışma online anket yöntemiyle 18 yaş ve üstü 710 kişiye gönderilerek yapılmıştır. Araştırmada kullanılacak anket formu ilgili literatür doğrultusunda araştırmacılar tarafından oluşturulmuştur. TAT yöntemlerinin kullanımı ile ilgili oluşturulan anket, hastanın sosyodemografik verilerini, sağlık algılarını, kronik hastalık durumunu, TAT kullanma nedenlerini, TAT yöntemi kullanımına nasıl başladığı, TAT yönteminden fayda görüp görmediğini belirlemeye yönelik sorular içermekteydi. Çalışmaya başlamadan önce etik kurul izni alınmıştır. İstatistiksel analizler için SPSS 17.0 programı kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı analizler ve ki kare analizi kullanılmış olup, p<0,05 anlamlı olarak kabul edilmiştir.
Bulgular:
Araştırmaya katılan kişilerin yaş ortalaması 39,73±11 (min= 18, maks= 73)’dü ve %59,8’i 35-60 yaş arasındaydı. %25,4’ünün kronik hastalığı vardı ve kronik hastalığı olanların %55’i TAT yöntemi kullanıyordu. En sık kullanılan TAT yöntemi bitkiler (%67,6), ikinci olarak vitamin takviyesi (%41,7) ve üçüncü olarak hacamat(%31,4) olarak saptandı. Astım-KOAH, troid hastalığı, romatizmal hastalık ve vertigo hastalığı olan kişiler daha fazla oranda TAT kullanıyorlardı (p<0,05). TAT yöntemi kullanma nedenlerine göre değerlendirildiğinde vitamin-mineral eksikliği olduğunu düşünme (%40,2), doktor önerisi (%35,6) ; şikayetlere göre değerlendirildiğinde enfeksiyondan korunmak/bağışıklığı güçlendirmek (%61) ve
gün içinde performansımı arttırmak (%46,2) olarak saptanmıştır. İnternetin %58,6 ile TAT ile ilgili en çok bilgi edinilen yer olduğu görüldü.
Sonuç:
Kronik hastalığı olan hastalarımızın yarısından fazlası başta bitkisel tedavi olmak üzere alternatif tedavi yöntemlerini kullanmaktadır. Hastalar hastalıklarıyla ilgili olarak internet ve sosyal medyadan önerileri dinlemektedir. Doktorlar kronik hastalığı olan hastalarda alternatif tedavi kullanma sıklığının farkında olmalı, TAT yöntemi kullanan hastaların takibini daha iyi yapmalı ve hastaları bu tedavilere yönlendiren faktörleri daha iyi anlamalıdırlar.
#54