İnaktif Covid-19 Aşısı Sonrası İstenmeyen Etki Durumlarının Değerlendirilmesi

Zeynep Aşik, Mehmet Özen, Ramazan Vural, Remzi̇ye Nur Eke, İsmet Koşar, Aysi̇ma Bulca Acar, Nadi̇re Karsavuran

Anahtar Kelimeler: Covid-19, aşı, aşı sonrası istenmeyen etki, pandemi

Amaç:

SBÜ Antalya Eğitim Araştırma Hastanesi’nde (SBÜ AEAH) inaktif covid-19 aşısı (Sinovac-Coronavac) yaptıran kişilerin aşı sonrası istenmeyen etki (ASIE) durumlarının değerlendirilmesidir.

Gereç ve Yöntem:

15.01.2021–15.08.2021 tarihleri arasında SBÜ AEAH aşı polikliniklerine başvuran, ASIE şikayetleri olan ve araştırma sorularına cevap vermeyi kabul eden tüm katılımcılar araştırmaya dahil edildi (n=234).

Bulgular:

Katılımcıların %75,6’sı sağlık çalışanı, %22,6’sı ileri yaşlı, %0,9’u kamu çalışanı, %0,4’ü kronik hastalığı olan ve %0,4’ü turizm çalışanı şeklindeydi.
Aşı yan etkilerinin dağılımı aşı yerinde kızarıklık/döküntü %9,8, aşı yerinde ağrı %16,7, aşı yapılan kolda ağrı %31,2, ateş %7,7, baş ağrısı %39,7, kan basıncında yükselme %7,7, kan basıncında düşme %3,8, karın ağrısı %5,1, bulantı %17,5, kusma %4,7, ishal %9,8, halsizlik %42,3, yorgunluk %33,3, baş dönmesi %12, koku kaybı %2,1, tat kaybı %5,1, ağızda metalik tat %6, göğüs ağrısı %4,7, ellerde-ayaklarda uyuşma %7,3, kas-eklem ağrısı %24,4, oral aft %3,8 ve diğer %26,1 şeklindeydi.
Enjeksiyon yapılan kolda ağrı (p=0,003), bulantı (p=0,025) ve yorgunluk (p=0,004) kadınlarda erkeklerden fazlaydı.
Aşı yerinde kızarıklık/döküntü (p=0,002), kan basıncında artış (p=0,013) ve kan basıncında azalış (p=0,041) sağlık çalışanlarında sağlık çalışanı olmayanlardan fazlaydı. Baş ağrısı ve ağızda metalik tat ise sağlık çalışanı olmayanlarda fazlaydı. P değerleri sırasıyla 0,005 ve 0,018 şeklindeydi.
Önceden allerjisi olan katılımcıların aşı yerinde kızarıklık/döküntü şikayetleri allerji öyküsü olmayanlardan fazlaydı (p=0,003).
Covid-19 enfeksiyonu geçirenler ve geçirmeyenlerde ASIE açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Aşı dozları ile ASIE arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı.
Aşı yerinde ağrısı olan katılımcıların yaş ortalaması 41,58±13,47, ağrısı olmayanların 47,41±16,10 şeklindeydi (p=0,042). Aşı sonrası kan basıncı artışı olanların yaş ortalaması 58,66±12,34, olmayanların 45,42±15,67 şeklindeydi (p=0,000). Halsizlik şikayeti olanların yaş ortalaması 43,52±14,38, olmayanların 48,58±16,52 şeklindeydi (p=0,019).

Sonuç:

Aralık 2019’da hayatımıza giren covid-19 enfeksiyonuna karşı aşılama çalışmaları gün geçtikçe artarak sürmektedir. ASIE durumunun istatistiksel sonuçlarının bilinmesi konuya uygun şekilde yaklaşabilmek amacıyla önemlidir. Araştırma sonuçlarımız özetle bildirimizdeki gibidir. Ancak evrensel bir sonuca ulaşabilmek için benzer çalışmaların çoğaltılması şarttır.

#23