Aterojenik Plazma İndeksinin (AIP) İnsülin Direnci ile Korelatif Analizi

Hüseyi̇n Dağ, Okan Dikker

Anahtar Kelimeler: Aterojenik plazma indeksi, obezite, adolesan

Amaç:

Atherogenic index of plasma (AIP), aterojenik ve koruyucu lipoproteinler arasındaki etkileşimi yansıtan güçlü ve duyarlı bir indekstir. AIP değeri, trigliseritin yüksek yoğunluklu lipoprotein-kolesterole oranının (TG / HDL-C) 10 tabanında logaritmik dönüşümü olarak hesaplanır. AIP değeri <0.11 değerlerinde düşük risk, 0.11 ile 0.21 arasındaki değerlerde orta risk ve > 0.21 değerlerinde ise yüksek risk olarak kabul edilir. Artmış AIP değerleri, artmış ateroskleroz ve koroner kalp hastalığı riski ile ilişkilidir. Obezite sıklığı giderek artmakta, ayrıca, insülin direnci, tip 2 diabetes mellitus ve ateroskleroz gibi komplikasyonlara sebep olmaktadır. Çalışmamızda AIP değeri ile insülin direnci arasındaki ilişkiyi obez adölesanlarda değerlendirmeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Ocak-mayıs 2021 tarihleri arasında pediyatri polikliniğine başvuran yaşları 11 ile 16 arasında değişen, 30 obez ve 30 sağlıklı kontrol olmak üzere toplamda 60 olgunun dosyalarını retrospektif olarak incelendik. Vücut kitle indeksi (BMI) %95 persentil ve üzeri adölesanlar obez adolesan olarak değerlendirdik. İnsülin direnci için (insülin IU/L x glukoz mg/dL)/405 formülü ile HOMA-IR hesaplandı. AIP= log10 (TG / HDL-C) şeklinde hesapladık. Gruplar arasında AIP değerleri, laboratuvar testleri (glukoz, üre, kreatinin, AST, ALT, HbA1c, kolesterol, trigliserit, HDL- kolesterol, LDL- kolesterol, insülin, HOMA-IR), cinsiyet, yaş ve BMI karşılaştırıldı. Obez grupta insülin direnci ile AIP ve laboratuvar parametreleri arasındaki korelasyonlar incelendi. İstatistiksel analizler için IBM SPSS Statistics 22 programı kullanıldı.

Bulgular:

Gruplar arasında yaş ortalamaları ve cinsiyet dağılımları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05).Obez adolesanların ALT, trigliserit, insülin, insülin direnci ve AIP düzeyleri, kontrol grubuna göre, istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir (p<0.05). AIP değeri ile insülin direnci arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (p>0.05).

Sonuç:

Obez adolesanlarda AIP değerleri, insülin ve HOMA-IR düzeyleri yüksektir. Mevcut bulgular aterojenik indeksin obez ergenlerde arttığını göstermektedir. Ancak, AIP değeri ile insülin direnci arasında bir ilişki gözlemlemedik. Ergenlerde AIP ölçülmesi ve risk durumuna göre proaktif önlemlerin uygulanması korucusu sağlık hizmetleri açısından önem arz etmektedir.

Kaynaklar:

1. Dobiasova M, Frohlich J. The plasma parameter log (TG/HDL-C) as an atherogenic index: correlation with lipoprotein particle size and esterification rate in apoB-lipoprotein-depleted plasma (FER (HDL)). Clin Biochem. 2001;34(7):583–588.
2. Shen S, Lu Y, Qi H, Li F, Shen Z, Wu L, et al. Association between ideal cardiovascular health and the atherogenic index of plasma. Medicine. 2016; 95(24):e3866.
3. LewisGF, Steiner G. Hypertriglyceridemia and its metabolic consequences as a risk factor for atherosclerotic cardiovascular disease in non-insulin-dependent diabetes mellitus. Diabetes Metab Rev. 1996;12:37-56.
4. Kim-Dorner SJ, Deuster PA, Zeno SA, Remaley AT, Poth M: Should triglycerides and the triglycerides to high-density lipoprotein cholesterol ratio be used as surrogates for insulin resistance?. Metabolism. 2010;59:299-304.

#2