Pandemide Ne Oldu? : Gebe ve sağlam çocuk izlemleri ne durumda?

Halil Volkan Tekayak

Anahtar Kelimeler: Pandemi, ASM, aile hekimliği,

Konuşma Özeti:

Gebe ve sağlam çocuk izlemleri ne durumda?
Anne karnından ölüm anına kadar koruyucu sağlık hizmetleri kişilerin kayıtlı olduğu aile hekimlerince verilir. Bu oturumda ele alacağımız bebeklik, çocukluk ve ergenlik dönemi izlemleri Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre temel bir hak ve aile hekimliği uygulamasının da temel taşlarından birini oluşturmaktadır. İzlemler aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarınca iş birliği içinde yürütülmeli; kişiler bulunduğu fiziksel ve sosyal çevre ile birlikte değerlendirilmelidir.
Periyodik sağlık muayeneleriyle yapılan izlemlerin ilkeleri dört ana başlıkta incelenebilir:
1. Hastalıkların önlenmesi (Büyüme ve gelişmenin izlenmesi, yaşa uygun beslenmenin sağlanması, aşılama, sağlık eğitimi)
2. Hastalıkların erken tanı ve tedavisi (Taramalar)
3. Aileye destek (Çocuk yetiştirilmesi danışmanlığı, aile planlaması)
4. Bakımın sürekliliği
Bebek, çocuk ve ergenlere yönelik yapılacak periyodik sağlık muayeneleri için öncelikle her bebeğin tespit edilmiş olması önem arz etmektedir. Sağlam birey izlemi prenatal dönemde anne ve babanın eğitimi ile başlar. Periyodik sağlık muayeneleri kılavuzuna göre; ilk 1 yaşta aile hekimleri bebeği en az 8 kez, ergenlik dönemi sonuna gelen bireyi ise 22 kez izlemiş olur. Aşağıda izlem yaş aralıkları detaylıca verilmiştir:
Bebek izlemler:
1. İzlem: Doğumdan sonraki ilk hafta içinde
2. İzlem: 15. gün
3. İzlem: 41. gün
4. İzlem: 2. ay
5. İzlem: 3. ay
6. İzlem: 4. ay
7. İzlem: 6. ay
8. İzlem: 9. ay
Çocuk izlemler:
9.İzlem: 12. ay
10. İzlem: 18. ay
11. İzlem: 24. ay
12. İzlem: 30. ay
13. İzlem: 36. ay
14. İzlem: 48 ay
15. İzlem: 60. ay
16.izlem 6 yaş
17.izlem 7 yaş
18.izlem 8 yaş
19.izlem 9 yaş
Ergen izlemler:
20.izlem 10-14 yaş
21.izlem 15-18 yaş
22.izlem 18-21 yaş
Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Bebek-Çocuk-Ergen izlem protokolleri isimli kitapçık ilk kez 2008 yılında yayımlanmıştır. Hazırlanan bu tarz protokoller yaş gruplarına göre yapılması gerekenleri, kontrol listelerini, detayların ve açıklamaların yer aldığı akış şemalarını, yönergeleri içermektedir.
Gebe ve lohusalara yönelik periyodik sağlık muayeneleri için öncelikle her gebeliğin erken tespit edilmiş olması önem arz etmektedir. Doğum öncesi gebelere 2014/9 sayılı genelge ekinde yer alan Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi doğrultusunda hizmet sunulur. Anne ve bebek ölümlerini azaltmak için gebelikte en az 4 izlem yapılır.
Gebe 1.izlem İlk 14. haftaya kadar
Gebe 2.izlem 18-24.haftalar
Gebe 3.izlem 28-32.haftalar
Gebe 4.izlem 36-38. Haftalar
Lohusa 1.izlem Hastane’de 0-1 saat
Lohusa 2.izlem Hastane’de 1-6 saat
Lohusa 3.izlem Hastane’de 6-24 saat
Lohusa 4.izlem Asm’de 2-5.gün
Lohusa 5.izlem Asm’de 13-17.gün
Lohusa 6.izlem Asm’de 30-42.gün
Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Doğum Öncesi ve Doğum Sonrası Bakım Yönetim Rehberi isimli kitapçık ilk kez 2008 yılında yayımlanmıştır. Hazırlanan bu tarz gebelik ve lohusalık döneminde yapılması gerekenleri, kontrol listelerini, detayların ve açıklamaların yer aldığı akış şemalarını, yönergeleri içermektedir.

#170