Ağır ve Orta Demir Eksikliği Anemisi olan 15-49 Yaş Arası Kadınlarda Çinko ve C Vitamini Kombinasyonlu Demir Tedavisi Etki ve Sonuçlarımız: OLGU SUNUMU

Muhammed Mustafa Beyoğlu, Levent Çevik

Anahtar Kelimeler: Demir eksikliği, anemi, birinci basamak

Giriş:

Demir eksikliği anemisi (DEA) gelişmiş/gelişmekte olan ülkelerde en önemli halk sağlığı sorunlarından bir tanesidir (1-3). Bazı gelişmiş ülkelerde bile %11-30 oranında görülmektedir (4). Ülkemizde de DEA, anemi nedenleri arasında ilk sıradadır (5,6).
Tüm yaş gruplarında önemli bir yere sahip DEA özellikle doğurganlık çağındaki kadınların sağlığını etkilemekte, çalışma kapasitesini sınırlamakta, günlük yaşamsal aktivitelerini olumsuz etkilemektedir (2,5,6). Halsizlik, yorgunluk, çarpıntı, baş ağrısı semptomlarıyla tarafımıza başvuran, ağır ve orta DEA tespit edilen hastalara C vitamini ve çinko kombinasyonlu demir tedavi dozunda başlandı. Birinci ve üçüncü ay kontrol sonuçları sonrası anemisi düzelen iki olguyu sunmayı amaçladık.

Olgu:

OLGU 1
Aile sağlığı merkezi (ASM)’ mize 16 yaş kadın hasta halsizlik yorgunluk çarpıntı şikayetiyle başvurdu. Fizik muayenesinde(FM) palmar ve konjonktival solukluk olan hastanın Hb:9,6 demir:36 demir bağlama kapasitesi (DBK): 460 ferritin:2,86 olarak tespit edildi. Hastaya günlük 1x1 demir(+2)/çinko/c vitamini (79.87/25/25 mg) kombinasyonu başlandı. Birinci ay kontrolünde Hb:12,9 demir:81 DBK: 243 ferritin:34,7, üçüncü ay kontrolünde Hb:13,9 demir:110 DBK:210 ferritin:78,6 olarak saptandı. Hastanın değerleri ve kliniği düzelmesi sonucu üçüncü ay sonunda beslenme önerileri ve idame tedavisi verilerek takip önerildi.
OLGU 2
30 yaş kadın hasta halsizlik, çarpıntı, toprak yeme isteği şikayetleriyle tarafımıza başvurdu. FM’ sinde palmar ve konjonktival solukluk, koilonişya olan hastanın Hb:8 demir:27 DBK:320 460 ferritin:5,9 olarak tespit edildi. Hastaya üç ay süresince günlük 1x1 demir(+2)/çinko/c vitamini (79.87/25/25 mg) kombinasyonu başlandı. Üçüncü ay kontrolünde Hb:13,7 demir:73 DBK:260 ferritin:26,9 olarak saptandı. Hastanın değerleri ve kliniği düzelmesi sonucu beslenme önerileri ve idame tedavisi verilerek takip önerildi.

Sonuç:

ASM’lerde ağır ve orta DEA’lerinin tespiti halinde, C vitamini ve çinko kombinasyonlu demir tedavisi sonrası hastaların hastane yatışı olmadan normale geldiği görülmüştür. Uygun kombinasyon ve tedavi dozuyla DEA morbiditisinde önemli düşüşler elde edilebilmektedir.

#55