Covıd-19 Hastalığında Klinik Seyri Etkileyen Parametreler

Merve Nur Yiğit, Raziye Şule Gümüştakım, Celal Kuş

Anahtar Kelimeler: COVID-19, prognoz, D vitamini, hastalık şiddeti

Amaç:

Toplumun tümü COVID-19’a duyarlı olup, hastalık seyri asemptomatik klinik ile kritik hastalık arasında geniş bir spektrumda seyretmektedir. Bu çalışmada COVID-19 hastalığında laboratuvar düzeyinde CRP, ferritin, D-dimer, lenfosit ve D vitamini değerleri ile sosyodemografik özelliklerin hastalığın klinik seyri ile ilişkisi olup olmadığını görmeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmamız 25.01.2021-28.02.2021 tarihleri arasında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi COVID-19 polikliniğine başvuran 50 hasta ve Aile Hekimliği polikliniğine başvuran 50 hasta olmak üzere toplam 100 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Tüm katılımcılara anket formu uygulanıp serum D vitamini seviyesi çalışılmıştır. Vaka grubunu oluşturan katılımcıların ek olarak CRP, lenfosit, ferritin, D-dimer değerlerine bakılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmesi SPSS 22 programı kullanılarak yapılmıştır.

Bulgular:

Bu çalışmada COVID-19 enfeksiyonu geçiren 50 kişi vaka grubunu, daha önce COVID-19 enfeksiyonu geçirmemiş 50 kişi kontrol grubunu oluşturmaktadır. Ortalama yaş vaka grubunda 51,14±19,36 iken, kontrol grubunda 37,12±12,64 ‘tür(p<0,05). Serum D Vitamini sonucu vaka grubunda 14,19±10,63 ng/ml, kontrol grubunda 17,48±12,69 ng/ml olarak bulunmuştur. Vaka grubunun D Vitamini sonuçları daha düşük olmakla birlikte hasta grupları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p=0,179). Kronik hastalık sahibi olanların %14,6’sı hafif %34,1’i şiddetli %22’si kritik hastalık geçirmişken; kronik hastalığı olmayanların %23,7’si hafif %6,8’i şiddetli %5,1’i kritik hastalık geçirmiştir. Kronik hastalık sahibi olanların olmayanlara göre şiddetli veya kritik hastalık geçirme oranı daha yüksek bulunmuştur. Şiddetli ve kritik hasta grubunun hafif şiddetli hasta grubuna göre CRP, ferritin ve D-dimer düzeylerinin daha yüksek olduğu; lenfosit düzeyinin ise daha düşük olduğu gözlenmiştir (p<0.05). El hijyeni ve maske kurallarına kısmen dikkat edenlerin şiddetli ve kritik hastalık geçirme oranı dikkat edenlere göre daha yüksek bulunmuşur (p<0,05).

Sonuç:

Çalışmamızda ileri yaşın, komorbit hastalığa sahip olmanın ve CRP, ferritin, D dimer ve lenfosit değerlerinin COVID-19 enfeksiyonunda hastalığın şiddetinin tahmin edilmesinde yardımcı olabilecek anlamlı prediktörler olduğu bulunmuştur. Vaka grubunda daha düşük olmakla birlikte her iki grupta da D vitamini seviyeleri yetersizdir.Koruyucu yöntemlerin viral yükü azaltıcı etkisinin hastalık şiddetini de azaltmış olabileceği görülmüştür.

#54