Covid-19 Pandemisinin Kronik Hastalıkları Olan Hastaların Rutin Takipleri Üzerine Etkisi

Osman Demi̇r, Ayşen Kutan Fenerci̇oğlu, Nurver Turfaner Si̇pahi̇oğlu

Anahtar Kelimeler: kronik hastalıklar, Covid-19 pandemisi,rutin takip,tele-tıp

Amaç:

Çalışmamızda kronik hastalıkları olan hastaların pandemi öncesi ve süresince rutin kontrollerine gelme sıklıklarını karşılaştırarak COVİD-19 pandemisinin hasta takipleri üzerine etkisini göstermeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmamız kesitsel tanımlayıcı niteliktedir. İstanbul Kağıthane 10 no'lu Aile Sağlığı Merkezi (ASM) 108 no'lu birimde 2019 ve 2020 yıllarında birer yıllık süre ile yüz yüze veya tele tıp yoluyla yapılan kronik hastalık muayeneleri, aile hekimliği yazılımı üzerinden retrospektif olarak ve ICD-10 kodlarına göre 18 farklı kategoriye ayrılarak taranmıştır. Her kategori 01.01.2019-30.12.2019 ve 01.01.2020-30.12.2020 tarihleri arasında yapılan muayene sayılarına göre ayrı ayrı incelenmiş, muayene sayılarındaki değişim oranları hesaplanmıştır.

Bulgular:

Kağıthane 10 no'lu ASM 108 no'lu biriminde 2019’da yapılan toplam muayene sayısı 9389 iken 2020'de % 37,2 azalarak 5891 olmuştur. Genel poliklinik sayılarının azalması ile beraber kronik hastaların viziteleri de azalmıştır. Maligniteler nedeniyle takipli hastaların rutin kontrollerinde %65,9 oranda azalma görülmüş olup bunlar, takipleri en çok değişen hasta grubunu oluşturmuştur. Bunu %58,1 azalma ile yaş ortalaması en yüksek hasta grubunu oluşturan (80,8 yaş) Demans /Alzheimer hastaları izlemiştir. Epilepsi/Otizm tanılı hastalarda %52,9 azalma olmuştur. Ayrıca bu hastalar 38 yaş ortalaması ile en genç hasta grubu olmuştur. Kronik kalp hastalarının rutin kontrollerinde %56.6 ,dislipidemisi olan hastaların kontrollerinde %53.2 oranında azalma görülmüştür. Bunu %42.8 azalma ile psikyatrik hastalar ve %40.3 azalma ile hipertansiyon hastaları izlemiştir. Kronik akciğer hastalarının vizite sayılarında %34.1 , diyabet hastalarında %33.9 azalma olmuştur. Vizite sayıları en az etkilenen grup %8.4 azalma ile asit-peptit hastaları olmuştur.

Sonuç:

2020 yılında pandemi ile beraber komorbiditesi olan hastaların rutin takiplerinde belirgin azalma görülmüştür. Bu hastalarda ,diğer bireylere göre COVİD-19 hastalığını ağır geçirme ve ölüm riski artmış olduğundan, takiplerinin daha yakın ve aksatılmadan yapılması hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle hastalar rutin kontrollerini yaptırmaya ve mevcut tedavilerine uymaya teşvik edilmeli, uygun hastalarda tele-tıp kullanımı düşünülmelidir.

#69