ICECAP-O Kapasite Ölçeğinin [Icepop Capability Measure For Older People (ICECAP-O)] Türkçe’ye Uyarlanması Ve Sağlık Kurumuna Başvuran Yaşlılarda Geçerlik- Güvenilirlik Çalışması

Aylin Baydar Artantaş, Sibel Kıran

Anahtar Kelimeler: ICECAP-O, geçerlik, güvenirlik, kapasite ölçeği, iyilik durumu, yaşam kalitesi, yaşlı

Amaç:

Yaşlılar için kapasite değerlendirme ölçeği olarak geliştirilen ICECAP-O [ICEpop CAPability measure for Older people] Ölçeği, sağlıktan ziyade, daha geniş anlamda tanımlanan refah/iyilik durumu üzerine odaklanmaktadır. Bu araştırmada sağlık kuruluşuna başvuran 65 yaş ve üzerindeki kişilerde ICECAP-O Kapasite Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması ve geçerlik-güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Araştırma tarihleri arasında Ankara’daki bir eğitim araştırma hastanesi Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran 65 yaş ve üzerindeki 239 kişiye, sosyodemografik özelliklerini ve sağlık durumu sorgulayan anket formu uygulanmıştır. Buna ek olarak mental iyilik durumunu değerlendiren Genel Sağlık Anketi-12, yaşam kalitesini değerlendiren EQ-5D-3L Ölçekleri ile Türkçe’ye uyarlanan yaşlılarda kapasite ölçeği ICECAP-O uygulanmıştır.

Bulgular:

Çalışmaya toplam 239 kişi dahil edilmiştir. Katılımcıların %54,0’ını (n=129) kadınlar, %46,0’ını (n=110) erkekler oluşturmaktaydı. Bütün grup yaş ortalaması 71,5 ±6,3 yıl; kadınların yaş ortalaması 70,6±5,8yıl, erkeklerin yaş ortalaması 72,6±6,7 yıl olarak saptanmıştır. Türkçe dil açısından kapsam geçerlik oranları (KGO) ve ölçeğe ilişkin kapsam geçerlik indeksi (KGİ) hesaplanmıştır. Ölçek alanlarının KGO ortalamalarının 0,62, Ölçeğin KGİ değeri 0,82 olarak saptanmıştır. Yakınsak geçerliği analizine göre, ICECAP-O Ölçeği ile, GSA-12 arasında negatif yönde güçlü ve anlamlı, ICECAP-O Ölçeği ile EQ-5D-3L ve EQ-VAS arasında pozitif yönde güçlü ve anlamlı korelasyon saptanmıştır(p1,p2,p3<0,001). Ayırt edici geçerlik analizinde yaş, emeklilik durumu, eğitim durumu, medeni durum, gelir durumu, düzenli fiziksel aktivite yapıp yapmama, kronik hastalık varlığı, multimorbidite, ilaç kullanma durumu ve mutluluk düzeyinin ICECAP-O Ölçek puanı, bir başka deyişle kişinin kapasitesi ile ilişkili olduğu saptanmıştır.

Sonuç:

ICECAP-O Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlamasının gerçekleştirildiği bu araştırmada, ICECAP-O Türkçe versiyonunun hem güvenirlik hem geçerlik açısından toplam puan ve bazı alanlarda orta-iyi düzeyde kabul edilebilir olduğu gösterilmiştir.

#30