Aile Hekimliğinde Nadir Görülen Bir Olgu; Asetamiprid Zehirlenmesi
Meryem Çakır, Deniz Almak, Kurtuluş Öngel
Anahtar Kelimeler: Asetamiprid, birinci basamak, zehirlenme
Giriş:
Yeni bir insektisit grubu olan neonikotinoidler, böceklerdeki reseptörler için yüksek özgüllüğe sahiptirler (1,2). Neonikotinoid sınıfında olan Asetamiprid maruziyeti sonrası insanlarda klinik bulgu ya da zehirlenme oldukça nadir görülmektedir (3). Neonikotinoid zehirlenmelerinin mortalite oranları diğer insektisit zehirlenmelerine göre çok daha düşüktür fakat yine de maruziyetleri sonrası şiddetli zehirlenme ve hatta ölümler rapor edilmektedir (2,3). Biz bu vaka takdiminde %20 Asetamiprid’e deri ve inhalasyon yolu ile maruziyeti sonrası klinik semptomu gelişen 40 yaşında bir erkek hastaya klinik yaklaşımımızı sunmayı amaçladık.
Olgu:
40 yaşında erkek hasta Aile Hekimliği Polikliniğine bulantı, kusma, disfaji, güçsüzlük, terleme, iştahsızlık ve ara ara baş dönmesi şikayetleri ile başvurdu. Hastanın bilinen kronik hastalığı yoktu. Özgeçmişinde 5 yıl önce mide kanaması öyküsü mevcut ve 50 mg pinaveryum tablet ve 15 mg lansoprazol tableti sürekli kullanmaktaydı. Hastanın anamnezi detaylandırıldığında mesleğinin çiftçilik olduğu, 7 gün önce tarlasında %20 Asetamiprid ile ilaçlama işlemi yaptığı öğrenildi. Hastanın fizik muayenesinde inspeksiyonda diyaforez ve ağız kuruluğu olduğu görüldü. Batında epigastriumda ağrı ve hassasiyet mevcuttu. Hastadan Hemogram, Biyokimya, Elektrokardiyogram ve Tam İdrar Tetkikleri istendi. Laboratuvar sonuçlarında eosinofil ve lenfosit artışı dışında anormallik saptanmadı. Hastanın anamnezi, klinik bulguları ve laboratuvar sonuçları göz önüne alınarak hastada asetamiprid maruziyetine bağlı toksisite geliştiği düşünüldü. Asetamiprid zehirlenmesinde destekleyici tedavi önerildiğinden hastadan pinaveryum ve lansoprazol tedavilerine devam etmesi istendi ve bol hidrasyon önerildi. 1 hafta sonra poliklinik kontrolüne gelmesi istendi.
Sonuç:
Asetamiprid gibi insektisitlere bağlı zehirlenmelerin tanısını koyabilmek için öncelikle şüphe duyulması ve hastalardan detaylı anamnez alınması gerekmektedir. Aile Hekimliği uygulamasında hastanın semptomları kadar yaşam koşulları, çevre ile ilişkisi, aile yapısı, sağlık inanç ve tutumları gibi psikososyal etmenlerinde çok önemli olduğu bilinmekte ve hastalara biyopsikososyal olarak yaklaşılması önerilmektedir. Kişi merkezli bakım ilkesinin klinik pratikte kullanan Aile Hekimleri hastalara yalnızca mevcut patolojilerine göre değil, kişi özelinde ve onun yaşadığı ortamda oluşan sorunlarıyla da ilgilenmelidir.
Kaynaklar:
1 Tomizawa M, Casida JE. Neonicotinoid insecticide toxicology: mechanisms of selective action. Annu Rev Pharmacol Toxicol 2005;45:247–68.
2 Nauen R, Denholm I. Resistance of insect pests to neonicotinoid insecticides: current status and future prospects. Arch Insect Biochem Physiol 2005;58:200–15.
3 Lin PC, Lin HJ, Liao YY, Guo HR et al. Acute Poisoning with Neonicotinoid Insecticides: A Case Report and Literature Review. Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology, 2013, 112, 282–286.
#110