Güncel Kılavuzlar Işığında Hipertansif Hastaya Yaklaşım

Cüneyt Ardıç

Anahtar Kelimeler: hipertansiyon, kronik hastalıklar, yaşlı hasta

Konuşma Özeti:

Hipertansiyon en sık görülen kronik hastalıklardan biridir ve küresel bir halk sağlığı sorunudur. Hipertansiyon; kalp hastalıkları, inme, böbrek hastalığı, erken ölüm ve yeti yitimi gibi durumlarla ilişkili olup, sağlık ve ekonomi alanında önemli bir yük oluşturmaktadır.

Özellikle Systolic Blood Pressure Intervention Trial (SPRINT) çalışması ve Heart Outcomes Prevention Evaluation-3 (HOPE-3) çalışması başta olmak üzere açıklanan klinik çalışmalar ve birçok meta-analizin sonuçları literatüre hipertansiyonla ilgili yeni ve önemli veriler sunmuştur.

İlaç Tedavisi:
- Antihipertansif ilaç tedavisine başlamak için kan basıncı değeri ile birlikte risk faktörleri ve eşlik eden hastalıklar dikkate alınmalıdır
-Genel popülasyonda tedaviye başlamak için eşik klinik sistolik kan basıncı değeri ≥140 mmHg veya diyastolik kan basıncı değeri ≥90 mmHg iken
- yaşı ≥80 olanlarda eşik klinik sistolik kan basıncı ≥150 mmHg’dır
- Yaşı ≥80 olanlar için tavsiye edilen eşik kan basıncı değeri kesin karar verdirici nitelikte olup, diyabetes mellitus, kronik böbrek hastalığı, koroner arter hastalığı ve yüksek risk varlığında dahi geçerlidir.

İlaç Seçimi:
Ek bir hastalığı olmayan hipertansif bireylerde ilaç tedavisine aşağıdaki dört grup ilaçtan [tarihsel gelişim sırasıyla]
- diüretikler
- kalsiyum kanal blokerleri (KKB)
- anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri
- anjiyotensin reseptör blokerleri (ARB)
herhangi biri ile veya kombinasyonu ile (ACE inhibitörü ve ARB kombinasyonu hariç) başlanabilir

Beta blokerler, atriyal fibrilasyon, kalp yetmezliği veya koroner arter hastalığı gibi hastalıklarda hipertansiyon tedavisi için ilk seçenek olarak kullanılabilir. İlaç seçiminde ilaç kontrendikasyonları, hasta cevabı ve tolere edilebilirlik dikkate alınmalıdır. Eğer kan basıncı yeterli dozda verilen ve biri diüretik olan en az üç ilaçla kontrol edilemiyorsa, hastada dirençli hipertansiyon veya sekonder hipertansiyon var olduğu düşünülmeli ve bu durumda uzman hekime sevk veya diğer tedaviler gündeme alınmalıdır.

Hipertansiyon tedavisinde başarılı olabilmenin temel şartları:
- hastaların zamanında ve doğru tanı almasını sağlamak,
- yaşam tarzı değişikliklerini etkin bir şekilde uygulamak,
- ilaç tedavisine zamanında başlamak,
- mutlaka ilaç uyumunu sağlamaktır.

Dikkat edilmesi gereken hususlar:
1. Hastanın hastalığını anlamasına yardımcı olunmalı ve bilgilendirme için gerekirse yazılı kaynaklar temin edilmelidir
2. Yaşam tarzı önerilerinin ilaç tedavisi kadar önemli olduğu anlatılmalıdır
3. Hastalığın kronik olduğu, ilaçların sürekli alınması ve düzenli kontrollere gelinmesi gerektiği anlatılmalıdır
4. Kan basıncı kontrolde olan hastalarda tıbbi başka bir gerekçe olmadıkça antihipertansif ilaç değişikliği yapılmamalıdır. Gereksiz ilaç değişiklikleri tedavi uyumunu bozmaktadır.
5. Kan basıncı kontrolde olmayan hastaların tedavisine gerektiğinde ilaç eklemekten kaçınılmamalıdır
6. Hastaya yeterince zaman ayrılmalı, hastanın kendini anlatmasına izin verilmeli ve hastayla iyi bir iletişim kurulmalıdır
7. Gelişen teknolojiyle birlikte “tele-tıp” uygulamalarının kan basıncı kontrolü ve ilaç uyumu için de kullanılmaya başlanması önerilir.

#166