Demir Eksikliği Anemisi Tanısı Alan Hastaların Tedavi Öncesi ve Sonrası Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tuba Beşe, Duygu Ayhan Başer, Sali̇h Aksu

Anahtar Kelimeler: Demir Eksikliği Anemisi, Yaşam Kalitesi, Koruyucu Hekimlik, Aile Hekimliği

Amaç:

Anemi dünya çapında önemli bir halk sağlığı sorunudur, en sık nedeni demir eksikliği anemisidir (DEA). Anemi nedeniyle oluşan doku hipoksisinin sebep olduğu yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı kontrol altına alınmadığında bireyin günlük yaşam aktivitelerini ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı; DEA)olan hastalarda replasman tedavisi öncesi ve sonrası WHOQOL-BREF yaşam kalitesi ölçeğinin sonuçlarını karşılaştırıp, hastalarda DEA ve yaşam kalitesinin, hastalığa dair semptomların, anemi parametrelerinin arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmaya 2018 Eylül -2019 Nisan ayları arasında Üniversitesi Hastanesi Genel Dâhiliye, Hematoloji, Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran 134 DEA olan hasta dâhil edildi. Bu hastalardan 95’i kontrole geldi. Hastaların tedavi öncesi ve sonrası kan parametreleri istenip, demir eksikliği anemisi semptomları sorgulanarak, WHOQOL-BREF yaşam kalitesi ölçeği dolduruldu. Tedavi öncesi ve sonrası bulgular karşılaştırıldı. Analizler SPSS 23 paket programında yapıldı.

Bulgular:

Hastaların (N=95) demir replasman tedavisi sonrası eritrosit, hemoglobin (Hb), MCV, lökosit, ferritin değeri arttı, trombosit değerleri azaldı (p<0,05). Demir eksikliği anemisi semptomlarından çabuk yorulma, nefes darlığı, solukluk, çarpıntı, el-ayaklarında uyuşma şikâyetleri azalmış olarak saptandı (p<0,05). Hastaların yaşam kalitesi ölçeğinde fiziksel alan, genel algılanan yaşam kalitesi, algılanan sağlık durumu puanları tedavi sonrası artmış olup istatistiksel olarak anlamlı fark oluşturdu (p<0,05).

Sonuç:

DEA toplumda sık görülmekle birlikte, ulaşılabilirliği en kolay sağlık kuruluşları olarak aile hekimliklerine önemli sorumluluklar düşmektedir. Anemiye bağlı morbidite ve mortalitenin azaltılması için anemi tanısını erken koyup, etkin şekilde replase edip, hastanın tedaviyi kullanımı yakın takip edilmelidir. DEA olan hastalara biyopsikososyal açıdan yaklaşılmalı, hastaları tedavi ederken yaşam kalitesini fiziksel, psikolojik, sosyal ve çevre alanında arttırmak amaçlanmalıdır.

Kaynaklar:

Beutler E, Waalen J. The definition of anemia: what is the lower limit of normal of the blood hemoglobin concentration? Blood. 2006;107(5)::1747-50.

2. Araujo CR, Uchimura TT, Fujimori E, Nishida FS, Veloso GB, Szarfarc SC. Hemoglobin levels and prevalence of anemia in pregnant women assisted in primary health care services, before and after fortification of flour.Rev Bras Epidemiol. 2013;16(2). 535-45 p.

3. TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ. Eritrosit Hastalıkları ve Hemoglobin Bozuklukları. 2011(YETİŞKİNDE DEMİR EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU):23-33.

4. Ali R. Demir eksikliği anemisi. In Dolar E.İç hastalıkları. 1.B. .İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri2005. 553-7 p.

5. Goddard AF, James MW, McIntyre AS, Scott BB. Guidelines for the management of iron deficiency anemia. British Society of Gastroenterology.

#34