Yaşlılarda Metabolik sendrom ve ilişkili komorbiditeler

Velittin Selçuk Engi̇n

Anahtar Kelimeler: Yaşlı hasta, metabolik sendrom, hipotiroidi, hareket kısıtlılığı, kapsamlı geriatrik değerlendirme

Amaç:

Dünyada ve ülkemizde beklenen yaşam süresi artmaktadır (ülkemizde 78.3). Ancak beklenen sağlıklı yaşam süresi arzulananın çok uzağındadır (ülkemizde 58.3). Sağlık sistemleri, başarılı yaşlanma stratejileri geliştirmek durumundadır. Metabolik Sendrom (MS) için korunma yöntemlerinin geliştirilmesinde risklerin belirlenmesi önceliklidir. Bu faktörleri kesitsel bir çalışmada araştırmayı hedefledik.

Gereç ve Yöntem:

Fatih bölgesindeki sağlık merkezimize ardışık olarak başvuran 150 yaşlıya kapsamlı geriarik değerlendirme uygulandı. Ağır mental rahatsızlığı olmayan ve onam veren 143 yaşlı çalışmaya alındı. TEMD MS Çalışma Grubu kriterlerini karşılayan yaşlılar MS grubunu oluşturdu. MS ile kategorik değişkenlerin ilişkisi ki-kare, artan değişkenlerin ilişkisi Student’s t-testle araştırıldı. Geriye doğru Wald yöntemiyle lojistik regresyonlar uygulandı. Çoklu doğrusallık sorununa yol açabilecek değişkenler birlikte modele alınmadı.

Bulgular:

Ortalama yaş 73,69 (+/- 8,8) bulundu. Kadın olgular ve genç yaşlılar (<75) çoğunluktaydı (Tablo 1). Yaşla kadın oranı ve hareket kısıtlılığı anlamlı olarak artmaktaydı (p=0.039 ve p<0.001). Eğitimsizler %43.4, okuryazar veya ilköğretim mezunu olanlar %52.4 oranındaydı. MS %38.5, bedensel özür %9, kısıtlılık %25.2, normalin üzerinde Beden Kitle İndeksi %71 oranındaydılar ( Tablo 2). Hipertansiyon %71, diyabet % 33.6, koroner sendrom %23.8, renal yetmezlik %6.3, kalp yetmezliği %19, kanser %5.6 sıklıktaydı. MS ile ilişkili kategorik değişkenler Tablo 3’te, sayısal değişkenler Tablo 4’te gösterilmiştir. Regresyonlarda hareket kısıtlılığı ve hipotiroidi bağımsız ilişkili faktörler olarak bulunmuşlardır (Tablo 5).

Sonuç:

Özellikle hipotiroidi ile MS’un,ortak patogeneze sahip, sık rastlanan komorbiditeler olduğu kabul edilmektedir. Duke EPESE çalışmasından yapılan bir analizde MS’lu yaşlılarda 4 yıl sonra kısıtlı hale gelme riskinin anlamlı olarak arttığı gösterilmiştir. Health ABC çalışmasının bir analizinde obezite ve MS’un birbirlerinden bağımsız olarak kısıtlılık riskinde anlamlı artışa yol açtığı bildirilmiştir. Her üç durumda da enflamatuar belirteçler artmaktadır.

Çalışmamızın düşük olgu sayısı ve kesitsel yapısı yanında tiroid hormon düzeylerini değil, hipotiroidi tanısını alması bu alandaki literature güçlü bir katkı sağlaması önünde kısıtlılık getirmektedir. Yine de, düşük olgu sayısına rağmen tersiyer analizlerde doğrulanan ilişkileri, MS’da hareket kısıtlılığı ve hipotiroidinin önemini ortaya koymaktadır.

Kaynaklar:

#127