Kardiyovasküler Korunmada Birinci Basamakta Hasta-hekim İletişiminin Önemi
Dilara Nur Gülbenk, Hilal Özkaya, Memet Taşkın Egi̇ci̇
Anahtar Kelimeler: hasta-hekim iletişimi, koruyucu hekimlik, sigara bırakma
Giriş:
Kardiyovasküler olaylar dünyada mortalitenin en sık sebebi olup risk faktörleri arasında olan sigara kullanımının ilk kardiyovasküler olaydan sonra bırakılması bir yıl içinde ikinci kez nüks oranını %50 azaltmaktadır. Hasta-hekim iletişiminin ve hekim tarafından hastaların hastalıklarıyla sigara kullanımının ilişkilendirilmesinin sigara bırakma oranını arttırdığı bilinmektedir. Vakamızda ayaküstü başvurmuş hastada dahi iyi bir iletişimin hasta için hayat kurtarıcı özelliği tartışılmaktadır.
Olgu:
63 yaşında erkek hasta, mide yanması şikayetiyle ASM’ye (Aile Sağlığı Merkezi) başvurdu. Vekalet ettiğimiz diğer birime kayıtlı olan ve ilk defa karşılaştığımız hastanın şikayeti kendisine göre şu an çok düşük şiddetteydi. Mide yanması bir gün önce başladığında, yarım saatten fazla süren, aralıklı olarak iki kez şiddetlenen özelliği mevcuttu. Bir gün önce aile hekimi mesai saatleri dışındayken ASM’ ye uğradıktan sonra ertesi gün gitmeye karar veren, genelde sağlık kuruluşlarına başvurmayan biri olduğunu belirten hastanın ilk gün midede yanma hissine ek olarak göğüs ağrısı ve minimal terlemesinin olduğu öğrenildi. 40 paket/yıl sigara öyküsü mevcuttu. Tansiyonu normal sınırlardaydı. Fizik muayenede ek bulgu, bilinen bir hastalığı ve kullandığı ilacı yoktu. Hastaya çok uzun zamandır sigara kullanımının kalp kriziyle ilişkisi kısaca anlatılarak acilen yakındaki hastaneye sevk edildi. Üst merkezde ST depresyonu, T negatifliği ve troponin yüksekliği olan Non-STMI tanılı hastamıza yapılan koroner anjiyografide, 3 koroner arterde en büyüğü %99 olmak üzere stenoz gözlendi. Sonrasında bypass operasyonu uygulandı. Hastaneye yatışından yaklaşık 2 hafta sonra enfeksiyon tedavisi de tamamlandığında taburcu oldu. Taburculuğu sonrasında ASM’de düzenli olarak ilaçlarını yazdıran hasta, sevk edildiği an verdiği karardan bu yana 9 aydır sigara kullanmamakta ve takipleri devam etmektedir.
Sonuç:
ASM’de karşılaştığımız her hasta, birimimize kayıtlı olmasa da hastayı sahiplenmek ve aile hekiminin koruyucu hekimlik görevini de elimizden geldiğince uygulamak faydalı olacaktır. Yaşla beraber hastalıkların ortaya çıkabileceği konusunda hastaların bilgilendirilmesi önemlidir. Hastalarımıza her muayenede sigara kullanma durumlarının sorulması sayesinde bu hastaların hem ilk hem son başvurusundaki durumu takip edilebilmekte ve sigarayı bırakmalarındaki olası relapslarda destek olunabilmektedir.
Kaynaklar:
#65