Covid 19 Pandemisinin Çocuklar Üzerindeki Psikososyal Etkileri

Demet Yılmaz

Anahtar Kelimeler: covid-19, çocuk, ergen, psikososyal

Konuşma Özeti:

Dünya nüfusunun yaklaşık %28'ini oluşturan 2,2 milyardan fazla çocuk vardır. Covid-19, çocuklar ve ergenler de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki insanların psikolojisini ve sosyal yaşamını benzeri görülmemiş bir şekilde etkiledi.Ocak 2020'den bu yana çeşitli ülkeler bölgesel ve ulusal önlemler almaya ve sokağa çıkma kısıtlamaları uygulamaya başladı.Sokağa çıkma yasağı uygulamaları ve karantinaya alınma çocukların yaşam tarzlarındaki, fiziksel aktivitelerindeki ve zihinsel fonksiyonlardaki büyük değişiklikler nedeniyle ani ve kalıcı psikososyal olumsuz sonuçlara sebep olmuştur.Pandeminin Küçük Çocuklar Üzerindeki Etkisi:Küçük çocuklarda pandemi ve karantina, duygusal ve sosyal gelişim üzerinde yetişkinlere kıyasla daha büyük bir etkiye neden oldu.Pandemi sürecinde yapılan çalışmalardan birinde, daha küçük çocukların (3-6 yaş), büyük çocuklara göre (6-18 yaş) aile üyelerinin enfekte olacağı korkusunun ve ebeveynlere yapışma oranlarının daha yüksek olduğu belirlendi.Elde edilen bulgular, çocukların kendilerini belirsiz, korkmuş ve izole hissettiklerini ortaya koymaktadır.Çocukların uyku bozukluğu, iştahsızlık, ajitasyon ve ayrılıkla ilgili kaygı yaşadıkları da gösterilmiştir.Pandeminin Öğrenciler Üzerindeki Etkisi:Çocukların ve ergenlerin karantina öncesi eğitim süreçleri, öğretmenleriyle ve akran gruplarıyla birebir etkileşimi kapsıyordu.Ne yazık ki, okulların kapanması, dünyadaki öğrenci nüfusunun %91'inden fazlasını olumsuz yönde etkiledi.Çocukların ve ergenlerin belirsizlik hissi ve kaygıları ev hapsi, eğitimlerindeki, fiziksel aktivitelerindeki ve sosyalleşme fırsatlarındaki bozulmayla ilişkilendirilmiştir.Ayrıca, uzun süreli ev hapsi nedeniyle artan internet ve sosyal medya kullanımı, çocukları sakıncalı içeriklere erişmeye yatkın hale getirmiş, zorbalığa veya istismara karşı savunmasızlıklarını arttırmıştır.Hepsinden kötüsü, okulların kapatıldığı dönemlerde çocukların şiddete ve istismara uğradıkları yer evleriyse, şiddet ve istismarın artması kaçınılmaz hale gelmiştir.Pandeminin Özel İhtiyaçları Olan Çocuklar ve Ergenler Üzerindeki Etkisi:2-8 yaş grubundaki her 6 çocuktan yaklaşık 1'isinin nörogelişimsel, davranışsal veya duygu durum problemi vardır.Özel ihtiyaçları olan bu çocuklar (otizm,dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu,serebral palsi,öğrenme güçlüğü, gelişimsel gerilik ve diğer davranışsal ve duygusal patolojiler) pandemide çok fazla zorlukla karşılaşmışlardır.Bu çocukların belirsizliğe tahammülleri yoktur.Uygulanan kısıtlamalar ve normal rutinlerine uymayan ortamlar nedeniyle semptomlarının şiddetinde artış olmuştur. Ebeveynlerin özel gereksinimi olan çocuklarla kendi kendilerine başa çıkmaları zordur.Bu koşullar aynı zamanda çocukların öfke nöbetlerinin artmasına sebep olmuş ve ebeveynler ile ergenler arasındaki çatışmaların artmasını tetiklemiştir.Sokağa Çıkma Yasağının İmkanları Kısıtlı Çocuklar Üzerindeki Etkisi: Normal şartlarda bir ev, çoğu ailede güvenlik ve emniyeti temsil eder. Bu durum ne yazıkki her çocuk için aynı değildir.'CHILDLINE 1098' Hindistan direktör yardımcısı, karantina başladığından bu yana çocuklar için yardım hattına gelen çağrılarda yüzde 50 oranında artış görüldüğünü duyurmuştur.Bu artış endişe vericidir ve artan oranlarda çocukların kendi evlerinde şiddetle ve istismarla mağdur edildiğini göstermektedir. Uluslararası Kuruluşların Önerileri: Uluslararası kuruluşlar ve danışma organları, evrensel bir ihtiyaç olarak, covid-19 pandemisi sırasında çocukların ruh sağlığı ihtiyaçlarını dikkate alan çeşitli kılavuzlar yayınlamıştır.Ebeveynlere, olgunluk seviyelerine ve krizi kavrama yeteneklerine göre çocuklarla yapıcı bir şekilde etkileşimde bulunmalarını önermişlerdir.Ebeveynler, çocuklarının günlük programlarını hazırlamalı, oyunlara ve yaratıcı etkinliklere katılmalıdırlar.Çocuklar, yetişkin gözetiminde dijital ortamlar aracılığıyla arkadaşları ile sosyalleşmeye teşvik edilmelidir.Bununla birlikte danışma komiteleri özel ihtiyaçları olan çocuklar için de kılavuzlar hazırlamıştır. Özel eğitim ihtiyacı olan çocuklar, travma ve yüksek kaygı riskine eğilimlidir. Çocukların farkındalığını arttırmak amacıyla, ebeveynlerin covid-19 hakkında basit terminolojiler kullanarak yaşa uygun bir şekilde iletişim kurmaları çok önemlidir.DSÖ ve UNICEF gibi yetkili uluslararası kuruluşlar tarafından sağlanan video materyalleri ile çocuklara, özel olarak hazırlanmış gerçeklere dayalı bilgiler verilmeli ve farkındalıkları, pandemi sürecine uyumları arttırılmalıdır.

#169