Evde sağlık hastalarında enteral beslenmenin yönetilmesi

Murat Güney, Hülya Akan

Anahtar Kelimeler: enteral beslenme PEG evde sağlık

Derleme:

Derlememizde, evde sağlık hastalarını yakından ilgilendiren malnütrisyon riskini belirleme, malnütrisyon tedavisi, tedavide karşılaşılan zorluklar, bunlara çözüm önerileri üzerinde durulmuş olup deneyim paylaşımı hedeflenmiştir.
Malnütrisyon, besin alımı yetersiz olan kişilerde oluşan vücut kompozisyonunun yol açtığı, fiziksel, mental fonksiyonlarının azalmasıyla birlikte klinik olarak hastalığın kötüleşmesidir.
Malnütrisyon, morbidite ve mortalitede artışa, fonksiyon ve yaşam kalitesinde azalmaya, hastanede kalış sıklığının, süresinin artmasına ve daha yüksek sağlık bakım maliyetlerine yol açar. Yetişkinlerde malnütrisyon insidansının ve prevalansının belirlenmesi zor olan, yaygın ancak sıklıkla fark edilmeyen bir sorundur.
ESPEN, Nütrisyonel Risk Taraması(NRS-2002) kullanımını önermektedir(Tablo-1).
Oral yolla yeterli beslenme sağlanabilecek hastalarımıza güçlendirilmiş diyet ve/veya hastaya uygun oral beslenme ürünleri başlamaktayız. Oral yolla gerekli besin alımını sağlayamayan hastalarımıza ise enteral tüp yoluyla beslenmesini önermekteyiz. Evde sağlık hastalarımızda enteral tüple beslenmede en sık, nazogastrik tüple(NG) beslenme ve perkütan endoskopik gastrostomi(PEG) ile beslenme yöntemini kullanmaktayız. Tüple beslenme süresi 4 haftadan kısa olacaksa NG, daha uzunsa PEG seçilmelidir.
GRÜ Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Evde Sağlık Hizmetleri Birimi olarak, malnütrisyon riski altında olan evde sağlık hastalarını ilk farketmesi gereken sağlık birimi olduğumuzun ve sorumluluk almamız gerektiğinin farkındayız. Evde sağlık hizmetlerini daha da iyiye götürmek üzere yola çıktık ve bu amaçla kendi birimlerimizi analiz ettiğimizde, PEG uygulamasının geciktiğini, bu gecikmenin tanımlanmış bir süreç olmamasına bağlı olduğunu saptadık. Bu veriden yola çıkarak PEG endikasyon ve uygulama süreçlerini yeniden tanımladık ve hastanemizin ilgili gastroenteroloji uzmanıyla bir protokol yaptık. Bu protokole göre, PEG endikasyonu bulunan hastalarımızın işlem öncesi hazırlıklarını birimimiz yapmaktadır. Hazırlıklarla gereksiz hastaneye transfer veya yatışın önüne geçilmektedir. Bu yönüyle de maliyet etkin olduğu görülmektedir. Bu hazırlıklar; hasta yakınlarından sözel onam alınması, muayene edilip tetkik alınması, muayene/tetkik sonucu kontrendike durum varsa veya sistemik enfeksiyon varsa bu durumun düzeltilmesi, antikoagülan ve antiagregan kullanımının işlem öncesi ayarlanmasıdır. Daha sonra 112 nakil ambulansıyla hastanemizin gastroenteroloji kliniğine transferi sağlanmakta, PEG işlemi tamamlanmaktadır.

Kaynaklar:

#96