Dr. Lütfi Kırdar Tuzla Eğitim ASM'ye Kayıtlı 18-65 Yaş Arası Bireylerde Subjektif Bellek Yakınması ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi

Eli̇f Günaydin Beyazal, Can Öner, Müjgan Kaya Tuna, Hüseyi̇n Çeti̇n, Engi̇n Ersi̇n Şi̇mşek

Anahtar Kelimeler: unutkanlık, subjektif bellek yakınmaları, demans

Amaç:

Unutkanlık şikâyeti genellikle yaşlılık çağındaki hastalarda sık gözlenmekle birlikte günlük pratiğimizde geriatrik hastalar dışında da unutkanlık şikâyetinin gittikçe arttığı gözlenmektedir. Yapılan çalışmalarda subjektif bellek yakınmalarının ilerleyen dönemlerde demans gibi bilişsel bozulmalarda artışlara yol açtığı bildirilmektedir. Bu nedenle günlük pratiğimiz içinde subjektif bellek yakınmalarının taranması önemlidir. Bu çalışmanın amacı aile sağlığı merkezimize kayıtlı 18-65 yaş arası hastaların subjektif bellek yakınmalarını belirlemek ve bu yakınmalarla sosyodemografik özellikler, depresyon ve anksiyete düzeyleri, uyku kalitesi arasındaki ilişkiyi belirlemektir.

Gereç ve Yöntem:

Gözlemsel ve tanımlayıcı nitelikteki çalışmamıza 1 Haziran 2019 -31 Temmuz 2019 tarihleri arasında S.B.Ü. Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Tuzla Eğitim Aile Sağlığı Merkezi (E-ASM)’ne başvuran 18-65 yaş arası hastalar dahil edilmiştir. Katılımcılara yüz yüze görüşme tekniği ile Sosyodemografik form, Subjektif Bellek Yakınmaları Ölçeği (SBYÖ), Pitsburg Uyku Kalitesi Ölçeği (PUKO) ve Hastane Anksiyete-Depresyon Ölçeği uygulanmıştır.

Bulgular:

Çalışmaya toplam 360 kişi dahil edilmiş olup katılımcıların %45,6'sı bellek yakınması şikayeti olduğunu belirtmiştir. SBYÖ puanı ile yaş arasında anlamlı bir korelasyon saptanmamıştır. SBYÖ puanları kadınlarda erkeklere göre daha yüksek olarak bulunmuştur. Obez bireylerde SBYÖ puan ortalaması anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Subjektif bellek yakınmaları ile Hemoglobin düşüklüğü arasında anlamlı ilişki bulunmuş B12 vitamin düzeyi, TSH, ve D vitamini düzeyi arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Katılımcıların SBYÖ puanları ile PUKO puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş olup uyku kalitesi kötü olan grubun SBYÖ puan ortalaması uyku kalitesi normal olan gruba göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Anksiyöz ve depresif belirtisi olanların SBYÖ puan ortalaması anksiyöz ve depresif belirtisi olmayan gruba göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur.

Sonuç:

Subjektif bellek yakınmaları ile başvuran kişilerin depresyon ve anksiyete bozuklukları açısından da değerlendirilip ayırıcı tanısı mutlaka yapılmalıdır. Subjektif bellek yakınmaları ile demans riski arasındaki ilişki çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Bu yüzden subjektif bellek yakınması olan hastalar dikkatle incelenmeli, laboratuvar parametrelerine bakılarak yerine koyma tedavileri verilmelidir.

Kaynaklar:

1. SÖĞÜTLÜ, L., & ALACA, N. (2019). 55 Yaş Altı Unutkanlık Şikayeti ile Başvuran Hastalarda Öznel Bellek Yakınmaları ile Nesnel Bellek Performansı, Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Turk Psikiyatri Dergisi, 30(1).
2. Ponds, R. W., Commissaris, K. J. and Jolles, J. (1997). Prevalence and covariates of subjective forgetfulness in a normal population in the Netherlands. International Journal of Aging and Human Development, 45, 207–221.
3. Mitchell, A. J., Beaumont, H., Ferguson, D., Yadegarfar, M., & Stubbs, B. (2014). Risk of dementia and mild cognitive impairment in older people with subjective memory complaints: meta‐analysis. Acta Psychiatrica Scandinavica, 130(6), 439-451.

#30