Primer İmmün Yetmezlikli Hastaların Birinci Basamak Sağlık Merkezlerine Olası Klinik Başvuru Şekillerinin Araştırılması

Fatih Çölkesen, Recep Evcen

Anahtar Kelimeler: Primer immün yetmezlik; Birinci basamak sağlık hizmetleri; Rekürren enfeksiyon; Otoimmunite; İnflamasyon

Amaç:

Primer immün yetmezlikler (PİY), immün sistemle ilgili enfeksiyöz ve non-enfeksiyöz komplikasyonlara yatkınlığın arttığı bağışıklık sistemindeki kalıtsal hastalıklardır. PİY rekürren enfeksiyonlar dışında otoimmun hematolojik bulgular, otoimmün hepatit, lenfoma ve diğer maligniteler, inflamatuar barsak hastalığı bulguları, kronik akciğer hastalığı bulguları, malabsorbsiyon bulguları ile de kliniğe başvurabilmektedir. Rekürren enfeksiyon dışındaki klinik prezentasyonları primer immün yetmezlikli hastaların % 30-40’ında görülebilmektedir. Çalışmamızda primer immün yetmezliğin değişken klinik prezentasyonuna dikkat çekerek bu konuda farkındalık oluşturmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Erişkin İmmünoloji ve Alerji Kliniğinde 2015-2020 yılları arasında primer immün yetmezlik tanısı almış hastaların klinik verileri hasta dosyalarından elde edildi.

Bulgular:

Çalışmaya 78 PİY hastası dahil edildi. Hastaların ortalama yaşı 36 ± 13 ve 42’si (%54 ) kadındı. Hastaların 57’sinde (% 73) rekürren enfeksiyon geçirme öyküsü mevcuttu. Hastaların 38’inde (%48,7) otoimmun sitopeni, 35’inde (%44,8) kronik akciğer hastalığı ,40’ında (%51,2) malnutrisyon, 6’sında (% 7,6), inflamatuar barsak hastalığı, 4’ünde (%5,1) lenfoma mevcuttu.

Sonuç:

Primer immün yetmezlikli hastaların tekrarlayan enfeksiyon atakları dışında çeşitli klinik prezentasyon şekilleri mevcuttur. Bu konuda birinci basamak sağlık merkezlerinde çalışan hekimlerin farkındalığının oluşması, primer immün yetmezlik gibi tanı konulmasında yıllarca gecikme yaşanabilen, gerekli tedavileri alamadıkları için bu süreçte kalıcı komplikasyonlar gelişebilen hasta grupları için hayati önem taşımaktadır. Primer immün yetmezlikli hastaların birinci basamak sağlık merkezlerine başvurularında ayrıntılı bir anamnez ve aile öyküsü alınması, primer immün yetmezlik tanısından şüphe edilip immünoloji kliniklerine yönlendirilmesi önem arz etmektedir.

Kaynaklar:

#103