Nadir bir trombositosipeni nedeni: Yalancı trombositopeni

Hatice Tuba Akbayram, Esra Pekpak

Anahtar Kelimeler: trombositopeni, trombosit

Giriş:

Yalancı trombositopeni, antikoagüle kanda trombositlerin kümeleşmesi sonucu otomatik kan sayım cihazlarında trombosit sayısının düşük ölçülmesidir. Bu durum gerçek trombositopeni gibi algılanıp yanlış tanı ve tedavilere neden olabilir. Bu olgu sunumunun amacı trombositopeninin muhtemel nedenlerinden biri olan yalancı trombositopeniye dikkat çekmektir.

Olgu:

Daha önce herhangi bir şikâyeti olmayan 15 yaşında kız hasta genel kontrol amacıyla aile sağlığı merkezine başvurdu. Fizik muayenesi normal olan hastanın istenilen tetkiklerinde lökosit 6500/mm3, hemoglobin 12,2 g/dl, MCV (Ortalama eritrosit hacmi) 79 fl, trombosit 48.000/mm3 saptanması üzerine pediatrik hematoloji polikliniğine sevk edildi. Burada tekrar değerlendirilen hastanın ailesinde kanama diyatezi olmadığı öğrenildi. Hastanın fizik muayenesinde peteşi, ekimoz, mukozal kanama, hepatosplenomegali ve lenfadenopati gibi bir bulgu saptanmadı. Tekrarlanan tam kan sayımında hemoglobin 12 gr/dl, lökosit 7800/mm3, trombosit 44.000/mm3 saptandı. Bakılan diğer biyokimyasal tetkikleri normal sınırlarda olan hastanın periferik yayması yapıldı. Periferik yaymasında, birçok alanda üzüm salkımı şeklinde küme yapmış trombositler saptandı (Resim-1).

Sonuç:

Sonuç olarak; kanama bulguları olmayan, ancak trombositopeni saptanan hastalarda yalancı trombositopeniden şüphelenilmeli ve gereksiz birçok tetkik ve tedaviden kaçınılarak öncelikle kolayca yapılabilen periferik yayma ile hastalar değerlendirilerek yalancı trombositopeni dışlanmalıdır.

Kaynaklar:

1. Berkman N, Michaeli Y, Or R, Eldor A. EDTA dependent pseudothrombocytopenia: a clinical study of 18 patients and a review of the literature. Am J Hematol. 1991; 36(3): 195-201.
2. Özçelik F, Öztosun M, Gülsün M, Arslan E, Serdar MA. EDTA-dependent pseudothrombocytopenia in a patient with the prediagnosis of idiopathic thrombocytopenic purpura. Turk Journal of Biochem. 2012;37(3):336–339.
3. Celkan T, Toptan HH, Doğru Ö. Yalancı trombositopeni. Turk Ped Ars. 2009;44(2):73-74.
4. Kovacs F, Varga M, Pataki Z, Rigo E. Pseudothrombocytopenia with multiple anticoagulant sample collection tubes. Interv Med Appl Sci. 2016; 8(4): 181–183.
5. Börekçi E, Özdemir Z. T, Şahin S,Yıldırım T. Yalancı trombositopeni saptanan bir olgu. Bozok Med J 2016;6(4):64-7.
6. Cohen AM, Cycowitz Z, Mittelman M, Lewinski UH, Gardyn J. The incidence of pseudothrombocytopenia in automatic blood analyzers. Haematologia. 2000;30(2):117–121.
7. Robier C, Neubauer M, Sternad H, Rainer F. Hirudin induced pseudothrombocytopenia in a patient with EDTA dependent platelet aggregation: report of a new laboratory artefact. Int J Lab Hematol. 2010;32(4):452–453.

#6