Evde Sağlık Hizmeti Deneyimi: GRÜ Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Evde Sağlık Birimi

Murat Güney

Anahtar Kelimeler: evde sağlık tanımlayıcı özellikler

Amaç:

Evde sağlık hizmeti, çeşitli hastalıklara bağlı olarak evde sağlık hizmeti sunumuna ihtiyacı olan bireylere, evinde ve aile ortamında, sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde verilen muayene, tetkik, tedavi, tıbbi bakım, eğitim, danışmanlık, takip ve rehabilitasyon hizmetleridir(1). 2009 yılından beri Giresun ilinde evde sağlık hizmeti sunulmaktadır(2). Bu çalışmada son dört ayda ziyaret edilen hastalarımızın cinsiyet, başvuru sebebi, tanı gibi değişkenlerinin dağılımı incelenerek deneyim paylaşımı hedeflenmiştir.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışma tanımlayıcı bir çalışma olup, 01.06.2020 - 30.09.2020 tarihleri arasında, GRÜ Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Evde Sağlık Hizmetleri Birimi tarafından ziyaret edilen hastaların tanımlayıcı özellikleri, aylık çalışma defteri retrospektif olarak taranarak çalışmaya dahil edilmiştir.

Bulgular:

Aylık ziyaretler baz alındığında 1345 hastaya (haziran ayı 397, temmuz 337, ağustos 317, eylül 294 hasta) toplamda 2761 ziyaret düzenlenmiştir. Aylık ortalama 336 farklı hastaya 690 ziyaret düşmektedir. Tablo 1’de birime başvuran hastaların yaş, cinsiyet, ziyaret sıklığı, sunulan hizmet şekli ve evde sağlığa başvuru nedeni olan esas hastalığına göre dağılımları verilmiştir.

Sonuç:

Hastalarımızın yaş, cinsiyet ve primer tanı dağılımları literatür ile uyumludur(3,4,5,6). Konsültasyon istem sayıları düşük olarak gözükmektedir. Bunun olası nedenleri; birimimizde çalışan üç doktorumuzun da Aile Hekimliği Uzmanı olması dolayısıyla, beslenme ürünleri, pek çok ilaç ve malzeme raporu birimimizce düzenlenmekte olması, acil sevki gereken hastaların 112 Acil Sağlık Hizmetleri ile hastaneye yönlendirilmesi ve yeni hasta sayımızın daha önceden takipli hasta sayısına göre daha az olmasıdır. Tüm bunların yanında, Covid-19 salgını nedeniyle hasta yakınlarının/hastaların hastaneye gitmekten çekinmesi nedeniyle evde sağlık birimimiz tarafından çözüm üretilmeye çalışılması da oranları düşürmüş olabilir.
Tüm sağlık hizmetleri gibi evde sağlık hizmetleri de bilgi ve deneyim birikimi, değişen gereksinimler ve ilerleyen/artan teknolojik ve diğer maddi olanaklar ile değişmekte ve gelişmektedir. Merkezimize ait çalışma şekli, sunulan hizmetlerin sıklığı göz önünde bulundurularak, etkin personel/kaynak planlaması ve görüntülü hasta başı konsültasyon protokolü oluşturmak gibi çözümlerle eksik kalan yönlerin giderilmesi sağlanabilir.

Kaynaklar:

1. Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge, https://www.saglik.gov.tr/TR,11271/saglik-bakanliginca-sunulan-evde-saglik-hizmetlerinin-uygulama-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonerge.html, Erişim Tarihi: 06.10.2020.
2. Giresun İli Evde Sağlık Hizmetleri Tarihçe,https://giresunesh.saglik.gov.tr/TR,112018/tarihce.html Erişim Tarihi: 06.10.2020.
3. Karaman D., Kara D. ve Atar N. Y. (2015) Evde Sağlık Hizmeti Verilen Bireylerin Hastalık Durumlarının ve Bakım İhtiyaçlarının Değerlendirilmesi: Zonguldak Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 4(3): 347–359.
4. Enginyurt Ö. ve Öngel K. (2011) Evde Bakım Hizmeti Kapsamındaki Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ve Tıbbi Durumları. Smyrna Tıp Dergisi 45-48.
5. Çatak B, Kılınç AS, Badıllıoğlu O, Sütlü S, Sofuoğlu AE, Aslan D. Burdur‟da Evde Sağlık Hizmeti Alan Yaşlı Hastaların Profili ve Evde Verilen Sağlık Hizmetleri. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2012; 10(1): 13-21
6. Akiyama A, Hanabusa H, Mikami H. Characteristics of Home Care Supporting Clinics Providing Home Care for Frail Elderly Persons Living Alone in Japan. Archives of Gerontology and Geriatrics 2011; 52(2): 85-88.

#91