Kontraseptif Bilgi Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması Ve Türkiye Geçerlilik Güvenilirlik Çalışması

Mustafa Emre Eryilmaz, Celal Kuş, Raziye Şule Gümüştakım

Anahtar Kelimeler: kontrasepsiyon, aile planlaması, geçerlilik, güvenilirlik, bilgi değerlendirme

Amaç:

Çalışmamızda kontraseptif yöntemler hakkında ülkemizde yeterli geliştirilmiş ölçek eksikliği sebebiyle geniş kapsamlı değerlendirilmiş bir yurtdışı ölçeği olan ‘Kontraseptif bilgi değerlendirme (contraceptive knowledge assessment-cka) anketinin Türkçe uyarlanması ve anketin uygulanıp geçerlilik güvenilirlik çalışması yapılması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmamız 2020 Nisan-Temmuz aylarında Kahramanmaraş ili ve çevresinde yapılmıştır. Çalışmamız metodolojik tipte bir geçerlilik ve güvenirlik çalışması olarak tasarlanmıştır. Örneklem büyüklüğü geçerlilik güvenilirlik analizlerinde ölçek soru sayısının 5-10 katı olması gerektiğinden ölçek 250 kişiye uygulanmıştır. Bu bilgiye dayanarak 30 katılımcıya 2-4 hafta arayla test-tekrar test uygulanmıştır. Çalışmamızda geçerlilik analizi olarak faktör analizleri, güvenilirlik analizi olarak Cronbach alfa, madde-toplam korelasyonu, test-tekrar test korelasyon analizi yapılmıştır. Çalışmamızda istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edilmiş ve hesaplamalarda SPSS istatistik programı kullanılmıştır.

Bulgular:

Araştırmaya dahil edilen 240 kişinin ortalama yaşı 26,55±5,27 yıldı. %54,5’i (n=131) 18-25 yaş grubundaydı. Araştırmaya katılan kişilerin %57,1’i (n=137) kadın, %42,9’u (n=103) erkekti. Çalışmamızda %52,1’i (n=125) tıp öğrencisi, %47,9’u (n=115) çalışan kesimdi. Tıp öğrencileri ile çalışan kesimin kontraseptif bilgi değerlendirme puanları karşılaştırıldığında tıp öğrencileri 14,26±4,69 puan, çalışan kesim 11,17±6,35 puan almıştır. Gruplar arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p<0,001). Çalışmamızda geçerlilik için bakılan faktör analizi sonucunda Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0,86 ve Bartlett sonucu p<0,05’ tir. Güvenilirlik için bakılan Cronbach alfa katsayısı 0,86 bulunmuştur. Test-tekrar test grubundaki popülasyonu testi ilk uygulamada 12,73±7,08 puan alırken 2-4 hafta süre sonra tekrar uygulamada 13,93±6,48 puan almıştır. Bu puanların korelasyon analizi ise 0,975 (%97,5), p değeri de 0,000 çıkarak test puanları ile tekrar test puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur.

Sonuç:

Haynes ve ark. tarafından geliştirilen “Contraceptive Knowledge Assessment” ölçeğinin Türkçe uyarlaması ve Türkiye’ deki geçerlilik güvenilirliği araştırılan bu çalışmada yaptığımız anketler ve analizler sonucunda Kontraseptif Bilgi Değerlendirme Anketi olarak çalışmamızın yüksek güvenilirlik ve yüksek geçerliliğe sahip olduğu sonucuna varıldı.

Kaynaklar:

#48