Sosyal Hayatta COVID-19 Enfeksiyonundan Korunma Davranışları: Aile Hekimliği Polikliniğinde Kesitsel Bir Çalışma

Hatice Tuba Akbayram, Güler Gizem Ölmez, Hamit Sırrı Keten

Anahtar Kelimeler: COVID-19, pandemi, sosyal hayat, koruyucu davranışlar

Amaç:

COVID-19 pandemisinin yayılmasını engellemek için bireylerin sosyal hayatlarında ilişkilerine dikkat etmesi ve koruyucu önlemler alması önemlidir. Bu çalışma sosyal hayatta COVID-19’dan korunma davranışlarını ve etkileyen faktörleri değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Kesitsel ve tanımlayıcı bu çalışma 08.07.2021-08.09.2021 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Sosyal hayatta COVID-19’dan koruyucu davranışlar 5’li likert tipi ölçekle (hiçbir zaman, nadiren, bazen, çoğu zaman, her zaman) değerlendirildi. Diğer seçeneklere kıyasla çoğu zaman ve her zaman yapılan davranışlar birleştirilerek analiz edildi.

Bulgular:

Çalışmaya katılan 160 kişinin yaş ortalaması 33,3±12 (min 18-max 76) yıl olup, %53,8’i kadın, %48,8’i evli, %41,9’u sağlık çalışanı ve %15’inin kronik hastalığı vardı. Katılımcıların %26,3’ünün COVID-19’u geçirdiği ve %81,9’unun COVID-19 aşısını yaptırdığı bulundu. COVID-19 bulaşmasından hiç korkmayanların oranı %25,6 idi. Çoğu zaman/ her zaman yapılan davranışlar incelendiğinde akraba/ arkadaşları eve çağırma %43,1, akraba/arkadaşların evine gitme %30,6, lokanta-cafe gibi yerlerde buluşma %27,5, cenaze-düğün gibi toplantılara katılma %18,8 olarak bulundu. Bir araya gelindiğinde maske %47,5, sosyal mesafe %41,3, fiziksel temasa dikkat etme (tokalaşma, sarılma, öpme olmaması gibi) %53,8 oranında çoğu zaman/ her zaman yapılan davranışlar olarak tanımlandı. Evli olanların evli olmayanlara göre, COVID-19 bulaşmasından korkanların korkmayanlara göre maske ve mesafeye dikkat etme davranışları anlamlı olarak yüksek saptandı (p<0,05). Yaşı 40’ın üstünde olanlarda maske ve fiziksel temasa dikkat etme daha genç olanlara göre anlamlı yüksek bulundu (p<0,05). Maske, sosyal mesafe ve fiziksel temasa dikkat etmede cinsiyete göre ve sağlık çalışanı olma durumuna göre anlamlı fark bulunmadı (p>0,05).

Sonuç:

Pandemi başlangıcından bir buçuk yıl geçmesinin ardından bireylerin önemli bir kısmının sosyal hayatlarına eskisi gibi devam ettiği, arkadaş ve akrabalarla bir araya geldiklerinde maske, sosyal mesafe ve fiziksel temas kurallarına dikkat etmedikleri bulunmuştur. Pandemi şartlarına uygun şekilde yaşamak için halk sağlığı stratejileri ve müdahaleler geliştirilmelidir.

#14