Aile Hekimlerinin Alt Ekstremite Osteoartritlerinde Kullanılan Nonfarmakolojik Tedavi Yöntemlerine Yaklaşımları

Sabri Onur Özden, Tarik Eren Yilmaz

Anahtar Kelimeler: Aile Hekimliği, Alt Ekstremite Osteoartritleri, Birinci Basamak, Osteoartritlerde Nonfarmakolojik Yaklaşım

Amaç:

Osteoartrit,dünyada en yaygın görülen eklem hastalığıdır ve kronik kas iskelet sistemi ağrılarının en önemli nedenidir.En sık görüldüğü eklemler alt ekstremite eklemleridir.Alt ekstremite OA’ leri,birinci basamağa sık başvuru sebeplerindendir.OA tedavisi ve yönetimi amacıyla yayınlanan kılavuzlarda önerilen en uygun tedavi yöntemi farmakolojik ve nonfarmakolojik tedavinin birlikte kullanılmasıdır.Nonfarmakolojik yöntemlerin biri veya birkaçının beraber kullanılması gerekliliğinin aile hekimlerince bilinmesi gerekmektedir.Ayrıca aile hekimlerinin bu konu hakkındaki uygulamaları hastalarına önermesi ve hastalarının takiplerini yapması beklenmektedir.Bu çalışmada,Ankara’daki Aile Hekimliği Kliniklerinde çalışan hekimlerin OA tedavisindeki nonfarmakolojik yöntemler hakkındaki bilgi düzeyleri ve yaklaşımlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Araştırmamız tanımlayıcı,kesitsel tipte bir araştırmadır.Ankara’daki Aile Hekimliği Kliniklerinde çalışan çeşitli unvanlara sahip tüm aile hekimleri çalışma evrenimizi(n:400) oluşturmaktadır.Katılmaya gönüllü olan aile hekimlerine,yüz yüze anket uygulama yöntemiyle araştırmacılar tarafından özgün olarak hazırlanan anket Aralık2019-Ocak2020 tarihleri arasında gerekli izinler alındıktan sonra uygulanmıştır.Çalışmada tüm evrene ulaşılması hedeflenmiştir.Çalışmada nonfarmakolojiktoplam yaklaşım puanı da hesaplanmıştır.Sonuçlar SPSS programı ile değerlendirilmiş ve istatistiki anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır.

Bulgular:

Çalışmamıza 234 aile hekimi katılmıştır.Çalışmaya katılan hekimlerin %70,5’u(n:165) aile hekimliği asistanı,%25,2’si(n:59) SAHU,%3,4’ü(n:8) eğitim görevlisi ve %0,9’u(n:2) ise aile hekimliği uzmanı olduğunu ifade etmiştir.Hekimlerin yalnızca %45,3’ü (n:106) daha önce OA tedavi yaklaşımları konusunda bir eğitim aldıklarını belirtmiştir.Daha önce OA tedavi yaklaşımları konusunda eğitim almış olan hekimlerin kendilerine verdikleri yetkinlik puanı (5,54±1,38), almamış olan hekimlerin kendilerine verdikleri puanından (4,77±1,42) anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).Katılımcıların nonfarmakolojik tedavi yöntemlerini önerme ve kullanma sıklıklarına göre hesaplanan nonfarmakolojik toplam yaklaşım puan ortalamaları 24,57±7,63 olmuştur.Eğitim alanlarla almayanları karşılaştırdığımız zaman eğitim alan ve bu eğitimin yeterli olduğunu düşünen hekimlerin hem nonfarmakolojik toplam yaklaşım puanı hem de kendilerine verdikleri yetkinlik puanları anlamlı olarak daha yüksek olarak saptanmıştır.

Sonuç:

Çalışmamızda OA tedavi yaklaşımları konusunda bir eğitim eksikliği saptanmış ve eğitim verildiği zaman aile hekimlerinin bu eğitimlerden fayda gördüğü anlaşılmıştır.Maliyet etkin ve uygulaması kolay olan,hastalığın progresyonunu yavaşlatan,engelliliği azaltan nonfarmakolojik tedavi yöntemlerinin koruyucu hekimliği esas alan aile hekimleri tarafından daha sık kullanılması gerektiğini bu çalışma göstermiştir.

Kaynaklar:

#42