Yeni Tanı Konulan Prediyabetik ve Diyabetik Hastalarda Vitamin D Düzeyinin Değerlendirilmesi
Murat Çalapkulu, İlknur Öztürk Ünsal, Muhammed Erkam Sencar, Davut Sakiz
Anahtar Kelimeler: Vitamin D, Prediyabet, Tip 2 diyabet mellitus
Amaç:
Prediyabet, tip 2 diyabetes mellitus (T2DM) gelişiminde risk faktörü olarak kabul edilen bir klinik durumdur. Literatürde düşük D vitamin düzeyinin insülin sentez ve sekresyonunu etkileyerek T2DM gelişiminde rolü olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmada prediyabetik ve diyabetik hastalarda vitamin D düzeyinin değerlendirilmesi ve vitamin D düzeyinin glisemik parametreler ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem:
Bu çalışmaya, 2018-2020 yılları arasında merkezimizde oral glikoz tolerans testi (OGTT) yapılan 208 hasta alındı. Ek hastalığı olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Bu hastalar OGTT sonucuna göre normal, prediyabet ve diyabet olarak üç gruba ayrıldı. Bu üç grup arasında 25-hidroksivitamin D [25(OH)D] düzeyi karşılaştırıldı. Gruplar arasındaki 25(OH)D düzeyini değerlendirmek için tek yönlü varyans analizi kullanıldı. 25(OH)D düzeyi ile glisemik parametreler arasındaki ilişki pearson korelasyon analizi ile incelendi.
Bulgular:
Çalışmaya katılan hastaların 61 (%29.3) tanesinde OGTT sonucunda patoloji saptanmazken 53 (%25.5) hastada diyabet saptandı. Prediyabetik 94 (%45.1) hastadan 51’inde (%24.5) bozulmuş açlık glukozu (BAG), 9’unda (%4.3) bozulmuş glukoz toleransı (BGT), 34’ünde (%16.3) BAG+BGT saptandı. Sağlıklı grupta 25(OH)D düzeyi 17.9±7.5 ng/mL saptanırken, prediyabet grubunda 15.1±5.2 ng/mL ve diyabet grubunda 11.2±4.8 olarak saptandı. Üç grup arasında anlamlı düzeyde farklılık mevcuttu (p<0.001). 25(OH)D düzeyi ile açlık kan şekeri (p:0.001) ve HbA1c (p:0.012) arasında negatif kolerasyon mevcuttu. Tokluk kan şekeri ile 25(OH)D arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı.
Sonuç:
Son yıllarda vitamin D eksikliği ya da yetersizliğinin prediyabet ve diyabet gelişiminde rolü olabileceği yönünde çalışmalar yayınlanmıştır. Shankar ve arkadaşları prediyabet hastalarında düşük 25(OH)D seviyeleri saptamışlardır. Modi KD ve arkadaşları yayınladıkları bir çalışmada prediyabetik ve diyabetik hastaların vitamin D düzeylerininin kontrol grubuna göre düşük olduğunu saptamışlardır. Vitamin D eksikliğinin insülin direncini tetiklediği ve T2DM’ye yol açan etmenlerden biri olduğu düşünülmektedir. Bizim çalışmamız literatürdeki çalışmalara benzer şekilde prediyabetik ve diyabetik hastalarda vitamin D düzeyinin sağlıklı gruba göre düşük olduğunu göstermiş olup bu hastalara erken dönemde yapılacak replasman tedavisinin T2DM gelişimini önleyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Kaynaklar:
#31