Demans Tutum Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması
Aynur Çetinkaya, Hüseyin Elbi, Selim Altan, Süheyla Rahman, Ömer Aydemir
Anahtar Kelimeler: Demans tutum ölçeği, demans, geçerlik, güvenirlik
Amaç:
Demans hafızayı, bilişsel yetenekleri ve davranışları etkileyen ve kişinin günlük aktivitelerini gerçekleştirme yeteneğini önemli ölçüde engelleyen bilişsel bozulma sendromunu tanımlanır. Her ne kadar demans için bilinen en güçlü risk faktörü yaş olsa da, demans yaşlanmanın normal bir parçası değildir. Demans ve Alzheimer Hastalığı olan insanların sayıca artışı ile demans hastalarına bakım önümüzdeki yıllarda önemli konular arasında olacaktır. Bu nedenle, demans ile ilgili olumsuz algı, tutum ve kalıp yargılar, tutum değişikliği ihtiyacı ve demans sorunu olan insanlara karşı olumlu tutumu teşvik etme yolları eleştirel bir şekilde araştırılmalı ve elde edilecek sonuçlar gelecekte bu alanda yürütülecek mücadelede dikkatle ele alınmalıdır. Bu araştırmanın amacı demansa yönelik tutumu belirlemek için geliştirilmiş bir araç olan Demans Tutum Ölçeği’nin, Türkçeye uyarlanması, psikometrik olarak geçerlik ve güvenilirliğinin sınanmasıdır.
Gereç ve Yöntem:
Metodolojik tipte olan bu çalışmaya Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakülteleri’nde okuyan ve araştırmaya katılma konusunda gönüllü olan 20–44 yaş arası 326 öğrenci dahil edilmiştir. Çalışmanın verileri “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Demans Tutum Ölçeği” ve “UCLA-Geriatrik Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS ve Lisrel yazılımı kullanılmıştır.
Bulgular:
Demans Tutum Ölçeği’nin Cronbach alfa değeri 0,84 olup, ölçeğin yüksek derecede iç tutarlığa sahip olduğu bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin “Destekleyici tutum”, “Kabullenici tutum” ve “Dışlayıcı tutum” olmak üzere üç faktörden oluştuğu doğrulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi uyum iyiliği değerleri RMSEA=0,076, ki-kare/sd=2,86 ve CFI=0,93’tür. Kurulan ölçüm modeline ilişkin uyum indeksleri ile ölçek yolu ile elde edilen verinin uyumlu bir ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Ölçek, tanıtıcı özellikler ve demansa yönelik tutumu ayırt edebilir niteliktedir. Yaşlılara yönelik tutumu ölçen UCLA-Geriatrik Tutum ölçeği ile anlamlı düzeyde korelasyon göstermiştir.
Sonuç:
DTÖ’nin Türkçe uyarlama çalışmasından elde edilen psikometrik özellikler, ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir. Çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda 20 maddeli DTÖ, uzunluk ve uygulama kolaylığı açısından pratikte demansa yönelik tutumu incelemek isteyen araştırmacılara önerilir.
Kaynaklar:
#152