Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Birimleri Uzmanlık Öğrencilerinin Akılcı Laboratuvar Kullanımı Konusunda Tutum ve Düşüncelerinin Değerlendirilmesi

Mustafa Taylan Gür, Melahat Akdeniz, Hasan Hüseyin Avcı, Ethem Kavukcu

Anahtar Kelimeler: Akılcı Laboratuvar Kullanımı, Gereksiz Tetkik

Amaç:

Bu çalışma dahili birimlerde uzmanlık eğitimi alan hekimlerin akılcı laboratuvar kullanımıyla ilgili düşüncelerini ve gereksiz tetkikleri azaltmak için yapılabilecek uygulamalara bakış açılarını öğrenmeyi ve bu konulara dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.

Gereç ve Yöntem:

Kesitsel ve tanımlayıcı bir çalışma olan bu çalışma Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ndeki dahili bölümlerde uzmanlık eğitimi alan 160 araştırma görevlisi alınmıştır. Araştırmada “Akılcı Laboratuvar Kullanımı Konusunda Araştırma Görevlisi Doktorların Tutum ve Düşüncelerinin Değerlendirilmesi Anketi” kullanılmıştır. Sonuçlar, SPSS 20.0 (Statistical Package for Social Sciences) yazılımı yardımı ile değerlendirilmiştir. P<0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir. Hazırlanan anketin iç tutarlılığının değerlendirilmesi için Cronbach Alpha değeri hesaplanmış ve 0.782 olarak bulunmuştur.

Bulgular:

Çalışmamıza dahili bölümlerde uzmanlık eğitimi alan; 95’i kadın (%59,4), 65’i erkek (%40,6) olmak üzere toplam 160 hekim katılmıştır. Çalışmaya katılan hekimlerin yaş aralığı 24-49 arası olup yaş ortalaması 28’dir. Katılımcıların 88’inin (%55) uzmanlık dalında çalışma süresi iki yıldan kısa, 72’sinin (%45) ise iki yıldan uzundur. Anket uygulanan hekimlerin ağırlıkla hemfikir olduğu ifade, 63 kişinin (%39,4) katılması ve 71 kişinin (%44,4) tamamen katılmasıyla “Tetkik 39 istemleriyle ilgili ek eğitimlerin gereksiz tetkikleri azaltacağını düşünüyorum.” önermesi olmuştur. Gereksiz tetkik istemlerinin nedenleri ile ilgili sorular arasında hekimlerin ağırlıkla hemfikir olduğu ifade, 89 kişinin katılması (%55,6) ve 36 kişinin tamamen katılmasıyla (%22,5) “Malpraktis korkusu ve kanuni kaygılar istediğim tetkiklerin artmasına neden oluyor.” önermesi olmuştur. Sorulara verilen yanıtlar katılımcıların cinsiyetine ve çalışma süresine göre değerlendirildiğinde ise soruların büyük kısmında anlamlı fark bulunmamıştır.

Sonuç:

Katılımcılar kendilerini gereksiz tetkik istemlerine iten başlıca nedenlerin sırasıyla, malpraktis endişesi ve hasta talebi olduğunu; gereksiz tetkik istemlerinin hastaların yatış süresinde kısalmaya katkısı olmayacağını, fizik muayenenin laboratuvar tetkiklerinden daha değerli olduğunu, fazla tetkik isteyerek tanıya hızlı gidilemeyeceğini düşünmektedirler. Katılımcılar, akılcı laboratuvar kullanımıyla ilgili yapılabilecekler için eğitimlere açık olduklarını belirtmektedirler. Benzer çalışmalar yaygınlaştırılarak, laboratuvar tetkikleriyle ilgili değişikliklerle ilgili hekimlerin de fikrinin alınmasıyla birlikte bu değişikliklere hekimlerin uyumunun artması ve sağlık çalışanlarında akılcı laboratuvar kullanımı bilincinin yerleşmesi sağlanabilir.

#113