Aile Hekimliğinde Topuk Ağrısına Yaklaşım: Prospektif ve Randomize Bir Çalışma

Hüsna Çevik, Hüseyin Bilgehan Çevik, Ayşe Selda Tekiner

Anahtar Kelimeler: Topuk ağrısı, Aile Hekimliği, Birinci basamak

Amaç:

Topuk ağrısı ayaktaki kas-iskelet sistemi patolojilerinin en sık semptomlarından biri olup tedavisinde literatürde birçok yöntem uygulanmaktadır. Bu çalışmada, topuk ağrısı için birinci basamakta uygulanabilecek 3 farklı non-invaziv tedavide elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Prospektif ve randomize olarak planlanan çalışmaya 01.01.2019-30.06.2019 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği ABD'ye topuk ağrısı şikayetiyle başvuran 48 hasta katıldı. Çalışmaya dahil olma kriterleri vücut kitle indeksinin<30 kg/m2 olması, son 3 haftada topuk ağrısına yönelik herhangi bir tedavi alınmamış olması, tanı konulmuş polinöropati bulunmaması, hastanın çalışmaya katılmayı kabul etmesi olarak belirlendi. Çalışmadan hariç tutulma kriterleri daha önce topuk ağrısına yönelik invaziv müdahale geçirilmiş olması, oral non-steroid anti-inflamatuvar ilaç(NSAİİ) kullanımı için kontrendikasyon olması, herhangi bir nedenle NSAİİ kullanılıyor olması, pes planus veya ilgili ayakta yapısal bozukluk olması, ilgili alt ekstremiteden cerrahi işlem geçirilmiş olması olarak belirlendi. Üç hafta süreyle Grup I’e kas germe egzersizleri(plantar ve gastrocinemius), Grup II’ye silikon topuk desteği, Grup III’e oral NSAİİ tedavi verildi. Hastaların klinik değerlendirmeleri tedavi öncesi ve 3. haftada yapıldı, ağrı skorları vizüel analog skala(VAS) ile değerlendirildi. Verilerin analizinde Kruskal-Wallis testi kullanılmış olup ikili karşılaştırmalar Mann-Whitney U testi ile gerçekleştirildi. Gruplar içinde Tedavi öncesi VAS ve Tedavi sonrası VAS arasında farklılık olup olmadığının tespiti Wicoxson işaret testi (Wicoxson Signed Rank Test) ile yapıldı. Analizler SPSS23.00 yazılımıyla gerçekleştirildi.

Bulgular:

Çalışmaya katılan 48 hastanın(41 kadın, 7 erkek) yaş ortalaması 59.5 idi. VAS ortalaması tedavi öncesinde: Grup I'de 7.19, Grup II'de 7.31 ve Grup III'de 7.25 saptandı ve tedavi öncesi gruplar arasında istatistiksel anlamlı farklılık yoktu.
Tüm gruplarda tedavi öncesi ve sonrası farklılığın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p<0.01). Yapılan ikili karşılaştırmalar sonucunda Grup I’de tedavi başarısı Grup II ve Grup III’e göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p<0,05).

Sonuç:

Her üç grupta tedavi başarılı olmakla birlikte; kas germe egzersizleri, NSAİİ grubuna ve silikon topuk desteği grubuna göre daha tatmin edici bir sonuç vermiştir.

Kaynaklar:

#20