İleri Yaş Bireylerin Ağız-Diş Sağlığının Korunmasında Aile Hekimlerinin Rolü
Fatih Burak Alpaslan, Ali Şişman
Anahtar Kelimeler: Ağız-diş sağlığı, ileri yaş, koruma
Amaç:
Dünya üzerinde yaşlı nüfus her geçen gün artmaktadır. Yaşlanma ile birlikte sağlık sorunlarının ortaya çıkma ihtimali de artmaktadır. İleri yaş bireylerde temel sağlık problemleri kronik hastalıklar olarak görülmektedir. Ancak beslenme yetersizliğine bağlı sağlık sorunları genellikle göz ardı edilmektedir. Yaşlı olgularda beslenme yetersizliğinin en önemli nedenlerinin başında ağız-diş sağlığı sorunları gelmektedir. Koruyucu diş hekimliği hizmetlerinin yetersizliği sonucu yetersiz beslenme yeni hastalıkların ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır. Çalışmamızda ileri yaş olguların ağız-diş hastalıkları konusunda farkındalıklarını araştırmayı, aile sağlığı merkezlerince tarama muayenesinin farkındalığı artırmadaki rolünü araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem:
Bu araştırma kapsamında; Mayıs 2015 – Aralık 2015 tarihleri arasında, kliniğimizce erişilebilen 65 üzeri 500 bireye ulaşılması hedeflendi. Toplamda 525 kişiye ulaşıldı. Bireylerin 417’si çalışmaya katıldı. Sözel iletişim kuramayan, bilişsel olarak uygulanan anketleri dolduramayacak durumda olan 37 birey çalışma dışı bırakıldı. Çalışmaya dahil edilen 380 kişiye yüz-yüze görüşme şeklinde anketler ve testler uygulandı. Bireylerin kendi ağız-diş sağlığı hakkındaki düşünceleri, bireylerin son bir yıl içinde diş hekimine gitme durumları sorgulandı. Ağız-diş sağlığı ölçeği değerlendirildi ve iki veya daha fazla puan alan kişiler diş hekimine yönlendirildi.
Bulgular:
Araştırmamıza katılan 380 kişinin %47’si (n=179) kadın, %53’ü (n=201) erkektir. Erkeklerin yaş ortalaması 71,8 (SS=5,27, min=65, maks=91), kadınların yaş ortalaması 71,4’tür(SS=5,23, min=65, maks=90). Çalışmamıza dahil olan bireylere ağız-diş sağlığının durumu sorulduğunda, büyük çoğunluğu (%68, n=258) bu konuda sorununun olmadığı yanıtını vermiştir. Araştırmamıza katılan bireylerin son bir yıl içinde diş hekimine gitme durumları incelendiğinde 268 kişinin (%70) gitmediği anlaşılmıştır. Bireylere yöneltilen altı soruluk ‘ağız diş sağlığı ölçeği’ne göre bireylerin %44,5’inin (n=170) diş hekimi tarafından değerlendirmesi gerekmiştir.
Sonuç:
Çalışmamızda 65 yaş üzeri bireylerin ağız-diş sağlığının korunmasında aile sağlığı merkezlerinin rolünü araştırdık. İleri yaş olgularda ağız ve diş sağlığı, genel sağlık durumunun korunmasında önemli yer tutmaktadır. Ancak yaşlı bireylerin önemli bir bölümü ağız-diş hastalıklarının farkında değildir. Aile hekimlerince yapılacak düzenli değerlendirme ile yaşlı bireylerde farkındalık oluşturulabilir ve gelişecek hastalıkların önlemesine katkı sağlanabilir.
Kaynaklar:
#7