Sigara Bırakma Polikliniğine Başvuran Hastalarda COVİD-19 Kaygı Düzeyi

Sibel Baktır Altuntaş, Hilal Özkaya, Ahmet Beşel, Sümeyra Betül Namlı, Kübra Albayrak

Anahtar Kelimeler: anksiyete, covid-19, sigara bırakma

Amaç:

11 Mart 2020 tarihinde COVİD-19 salgını pandemi olarak ilan edilmiştir. Alınan tüm tedbirlere ve aşılamaya rağmen mortalite oranı yüksek seyreden ve henüz tedavisi bulunmayan COVİD-19 enfeksiyonu, anksiyete ve korkuya neden olmaya devam etmektedir.
Çalışmamız ile pandeminin sigara içen bireylerde anksiyete düzeyine etkisi, sigara içme davranışı ve COVID-19 anksiyete düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır.

Gereç ve Yöntem:

Çalışmamız tanımlayıcı, kesitsel anket çalışması olarak planlandı. Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Sigara Bırakma Polikliniği’ne 15/05/2021-01/07/2021 tarihleri arasında başvuran 349 hastaya sosyodemografik özellikleri ve Türkçe geçerlilik çalışması yapılan Covid-19 Kaygısı Ölçeği (KAÖ) ile birlikte Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT) sorularını içeren 32 soruluk anket yüzyüze uygulandı. SPSS 25.00 istatiksel analiz için kullanıldı. p<0,05 istatistikçe anlamlı kabul edilmiştir.

Bulgular:

Çalışmaya 349 kişi katıldı. Ankette kullanılan FNBT toplam puanı ortalaması 6,34±2,53(min: ,00, maks:10,00), KAÖ puanı 0,89±2,13 (min: ,00, maks:20,00) idi. COVİD-19 salgınında sigara kullanım miktarı artanların oranı %26,1 (n:91) iken %10’unun (n:35) sigara kullanım miktarını azalttığı görüldü. Sigara içenler arasında COVİD-19 enfeksiyonuna bağlı ölüm oranının daha yüksek olduğu bilgisine sahip olma ile COVİD-19 pandemisi yüzünden sigara bırakma (p<0.001) ve sigara kullanma miktarında değişiklik olması arasında istatistikçe anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0.001).
KAÖ toplam puanı ile cinsiyet (p=0.005), medeni durum (p=0,006), pandemide sigara içme miktarı (p=0.011) ve pandeminin sigara bırakmayı düşünmede etkisi olma (p<0.001) arasında istatistikçe anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Cinsiyeti kadın olmanın (β=0.15, p=0.002), sigara bırakmada COVİD-19 salgının etkisi olması (β=0.23, p<0.001) ve sigara içme miktarının artması (β=0.11, p=0.028) değişkenlerinin KAÖ toplam puanını arttırarak etkilediği belirlenmiştir.

Sonuç:

COVİD-19 enfeksiyonuna yakalanma korkusunıun, sigara içenlerde sigara içme miktarında azalmaya neden olduğu söylenebilir. Pandemide koronafobi sigara bağımlılarının sigarayı bırakmaya karar vermesindeki etkenlerden biri olarak kabul edilebilir .Sağlık çalışanları, COVİD-19 anksiyetesini en önemli sağlık sorunlarından biri olan tütün bağımlılığının tedavisi için fırsat olarak görmesi önerilir.

Kaynaklar:

1. WHO. Nicotine dependence. https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http%3a%2f%2fid.who.int%2ficd%2fentity%2f1699574100 (Erişim tarihi: 25.07.2021)
2. Leung J.M., Yang C.X., Tam A., Shaipanich T., Hackett T.L., Singhera G.K., Dorscheid D.R., Sin D.D. ACE-2 expression in the small airway epithelia of smokers and COPD patients: Implications for COVID-19. Eur. Respir. J. 2020;55:2000688. doi: 10.1183/13993003.00688-2020
3. Patanavanich R, Glantz SA. Smoking Is Associated With COVID-19 Progression: A Meta-analysis. Nicotine Tob Res. 2020;22(9):1653–1656. doi: 10.1093/ntr/ntaa082
4. WHO.Smoking and COVID-19 .https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Sci_Brief-Smoking-2020.2 erişim tarihi:20.07.2021
5. Lee SA. Coronavirus Anxiety Scale: A brief mental health screener for COVID-19 related anxiety. Death Stud. 2020;44(7):393-401. doi: 10.1080/07481187.2020.1748481. Epub 2020 Apr 16. PMID: 32299304.
6. Ladikli, N. , Bahadır, E. , Yumuşak, F. N. , Akkuzu, H. , Karaman, G. & Türkkan, Z. (2020). KOVİD-19 KORKUSU ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK ÇALIŞMASI . International Journal of Social Science , 3 (2) , 71-80 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/injoss/issue/56160/774887
7. Sidor A., Rzymski P. Dietary choices and habits during COVID-19 lockdown: experience from Poland. Nutrients. 2020;12:1657).
8. Kayhan Tetik B., Gedik Tekinemre İ., Taş S. COVID-19 pandemisinin sigara bırakma başarısına etkisi. J Toplum Sağlığı. 2020: 1–5. DOI: 10.1007 / s10900-020-00880-2.
9. Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerström KO: Fagerström test for nicotine dependence:A revision of the Fagerström Tolerance Questionare. Br J Addict 1991;86:1119-27.
10. Mehrsafar AH, Moghadam Zadeh A, Jaenes Sánchez JC, Gazerani P. Competitive anxiety or Coronavirus anxiety? The psychophysiological responses of professional football players after returning to competition during the COVID-19 pandemic. Psychoneuroendocrinology. 2021;129:105269.
11. Fronso S., Costa S., Montesano C., Di Gruttola F., Ciofi E. G., Morgilli L., et al. (2020). The effects of COVID-19 pandemic on perceived stress and psychobiosocial states in Italian athletes. Int. J. Sport Exer. Psychol. 2020 1–13. 10.1080/1612197X.2020.1802612
12. Sokolovsky, A. W., Hertel, A. W., Micalizzi, L., White, H. R., Hayes, K. L., & Jackson, K. M. (2021). Preliminary impact of the COVID-19 pandemic on smoking and vaping in college students. Addictive behaviors, 115, 106783. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2020.106783
13. Bommele J, Hopman P, Walters BH, Geboers C, Croes E, Fong GT, Quah ACK, Willemsen M. The double-edged relationship between COVID-19 stress and smoking: Implications for smoking cessation. Tob Induc Dis. 2020 Jul 27;18:63. doi: 10.18332/tid/125580. PMID: 32733178; PMCID: PMC7386200

#96