Ebeveyn Stres Düzeyi İle Okul Öncesi Çocukların Anksiyete Düzeyleri Arasındaki İlişki
Hatice Ela Çakmak Şakiroğlu, Furkan Şakiroğru, Suat Sincan
Anahtar Kelimeler: ebeveyn stres, okul öncesi çocuk anksiyetesi, ebevey çocuk ilişkisi
Amaç:
Aile stres ve duygusal inanışların ilk kaynağıdır. Aile hekimliğinde çocuklar aileleri ile birlikte değerlendirilirler. Ebeveyn çocuk ilişkisi her iki tarafın da etkilendiği paylaşımdır. Aile içi sağlam psikolojik temeller atıldığında sağlıklı toplumun oluşabileceği öngörülebilir. Bu çalışmada ebeveyn stres düzeyi ile okul öncesi çocukların anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem:
Çalışmaya anabilim dalımıza ait 6 birim Eğitim Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 2-5 yaş arasında çocukları olan ve herhangi bir hastalığı olmayan anneler alınmıştır. Çalışma için Okul Öncesi Çocuklarda Anksiyete Ölçeği (OÖÇAÖ), Anne-Baba Stres Ölçeği (ABSÖ) kullanılmıştır. Veriler SPSS 22 ile analiz edilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir.
Bulgular:
Çalışmaya toplam 232 kişi katıldı. Yaş ortalaması 32.4±5.4 yıldı. Katılımcıların tamamı kadın olup %24,1 (n=56) lise ve dengi, %46,6 (n=108) üniversite ve üzeri eğitim düzeyine sahipti. ABSÖ alınan puan ortalaması ise 30,2±9,9 olarak bulundu. ABS ölçek puanı ile ebeveyn yaşı arasında negatif yönde bir korelasyon saptandı (p=0,007; r=-0,178). OÖÇA ölçeği dört boyut puan ortalamalarından en yüksek ortalama 1,6 ile özgül fobi olurken, en düşük ortalama 1,2 ile toplumsal kaygı bozukluğu oldu. Aylık gelir miktarı ile okul öncesi çocuklarda toplumsal kaygı bozukluğu, ayrılık kaygı bozukluğu, özgül fobi alt grupları arasında negatif korelasyon bulundu (sırasıyla p=0,029 ,r=-0,143 ;p=0,004 ,r=-0,190 ;p=0,000 ,r=-0,238). ABSÖ puanı ile OÖÇAÖ alt grup puanları arasında pozitif korelasyon tespit edildi (sırasıyla p=0,000 ,r=0,515 ;p=0,000 ,r=0,617 ;p=0,000 ,r=0,537 ;p=0,000 ,r=0,494).
Sonuç:
Bu çalışmada ebeveyn stres düzeyi ile okul öncesi çocukların anksiyete düzeyleri arasında ilişki olduğu anlaşılmıştır. Ebeveyn olmanın vermiş olduğu stres çocuğa yansıyabilir. Çocukluk çağı anksiyete sebebi olabilir. Bu dönemde edinilen davranışlar bireyin tüm yaşamı boyunca onu etkileyebilir. Aynı zamanda çocukluk anksiyeteleri ebeveyn stres kaynağı da olabilir. Kişiyi tek başına değerlendirmek yerine ailenin bir parçası olarak görmek ve bu şekilde anlamak bütüncül yaklaşımın parçasıdır. Aile hekimlerinin stres ve anksiyete sebeplerini bu açıdan da irdelemesi yerinde olacaktır.
#150